طاهره باغستانی؛ هادی وکیلی؛ نعیمه پورمحمدی؛ سید حسین سید موسوی
دوره 11، شماره 2 ، اسفند 1401، ، صفحه 103-138
چکیده
مسئله وقوع شر در نظام آفرینش از جمله مسائلی است که همواره ذهن متفکران جهان را به خود معطوف ساخته است. در فلسفة دین معاصر، از سه تقریر منطقی، قرینهای و اگزیستانسی برای تبیین مسئلة شر یاد میشود و پاسخ به این سه دسته تقریر از مسئله، بهترتیب در قالب دفاعیه، تئودیسه، و معنا-تسلابخشی صورت گرفته است. در این مقاله دیدگاه محییالدین ابنعربی، ...
بیشتر
مسئله وقوع شر در نظام آفرینش از جمله مسائلی است که همواره ذهن متفکران جهان را به خود معطوف ساخته است. در فلسفة دین معاصر، از سه تقریر منطقی، قرینهای و اگزیستانسی برای تبیین مسئلة شر یاد میشود و پاسخ به این سه دسته تقریر از مسئله، بهترتیب در قالب دفاعیه، تئودیسه، و معنا-تسلابخشی صورت گرفته است. در این مقاله دیدگاه محییالدین ابنعربی، نمایندة عرفان نظری و مؤسس مکتب اکبری را که از مشرب خاص عرفانی خود، به مسئلة شر پاسخ داده است مورد توجه قرار داده و پاسخهای او را در قالب دفاعیهها و تئودیسهها تقریر کردهایم. پاسخهای ابنعربی به مسئلة شر را بهطورعمده در قالب دفاعیههایی مانند موهومیبودن شر، عدمیبودن شر و نسبیبودن شر، و تئودیسههایی نظیر تئودیسة جبران، تئودیسة اختیار، تئوریسة بهترین جهان ممکن، تئودیسة پرورش روح، و تئودیسة خلوص، تئودیسة فرآیند، تئودیسة چلیپایی میتوان صورتبندی کرد.
طاهره باغستانی؛ هادی وکیلی؛ نعیمه پورمحمدی؛ سید حسین سید موسوی
دوره 11، شماره 1 ، خرداد 1401، ، صفحه 33-52
چکیده
مسئله شر از دیرباز ذهن بشر را به خود مشغول کرده و اندیشمندان بسیاری از راههای مختلف در صدد پاسخگویی به آن برآمدهاند. این راهها گاه برای جلوگیری از احساس الحاد یا ناامیدی نسبت به خالق هستی و گاه برای کاهش رنج یا اضطراب در زندگی مطرح شدهاند. در سنت عرفان اسلامی، ابن عربی که بنیانگذار عرفان نظری است، بر اساس مبانی عرفانی خاص خود ...
بیشتر
مسئله شر از دیرباز ذهن بشر را به خود مشغول کرده و اندیشمندان بسیاری از راههای مختلف در صدد پاسخگویی به آن برآمدهاند. این راهها گاه برای جلوگیری از احساس الحاد یا ناامیدی نسبت به خالق هستی و گاه برای کاهش رنج یا اضطراب در زندگی مطرح شدهاند. در سنت عرفان اسلامی، ابن عربی که بنیانگذار عرفان نظری است، بر اساس مبانی عرفانی خاص خود یعنی نظام اسماء و صفات الهی، نظام احسن، اعیان ثابته، و وحدت شخصی وجود به ارائة راهحل در این زمینه پرداختهاست. در این مقاله میکوشیم بر اساس همین مبانی عرفانی و با توجه به شباهت رویکردهای عرفانی با رویکرد الهیات اگزیستانسی، به کشف و بازسازی پاسخ ابن عربی در این زمینه در مورد مسئله شر بر اساس تقریر اگزیستانسی هسکر بپردازیم . بر مبنای این راهحل، شر از نگاه ابنعربی، امری نسبی و مقید است و به تعینها و قابلیتهای پدیدههای موجود بازمیگردد و از آنجا که بر اساس اسمای حسنای الهی، کل نظام، نظامی احسن تلقی میشود و بر اساس نظریة وحدت شخصی وجود، حقیقت وجود در خداوند منحصر است، معنابخشی و تسلادهی با وجود الهی، امکانپذیر میشود.