Document Type : Original Article

Authors

1 Assistant Professor, Department of Theology and Philosophy of Religion, Institute of Humanities

2 Researcher at the Institute of Humanities and Cultural Studies

Abstract

Farabi in his book, Ihsa Al-Olum, distinguished between two approaches of Kalam (theology): ‎discursive and non-discursive. In the following period, the discursive Kalam overcame the non-‎discursive and became a theological approach which is characterize as philosophical theology. ‎Hereafter, occurred a kind of dialogue and understanding between Islamic philosophers and ‎theologians. Fakhr is the one who established philosophical Kalam and this Kalam culminated in ‎Nasir Al-Din Tusi’s philosophical theology. The basic traits of this new theology are: adopting ‎logic as the method of reasoning; bringing and discussing philosophical issues into Kalam; ‎defending and illuminating religious beliefs from a philosophical or scientific point of view. In ‎present paper we have discussed milieu, historical conditions and the ways in which this ‎important change happened based on what Ibn Khaldun took into account, because the thesis is ‎of history of idea.

Keywords

ابن‌خلدون، عبدالرحمان بن محمد (1393). مقدمه ابن‌خلدون، ج دوم، ترجمۀ محمد پروین گنابادی، چ چهاردهم، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
ابن‌قفطی، جمال­الدّین ابوالحسن علی بن یوسف بن ابراهیم (1347). تاریخ الحکماء، بهین دارائی (مصحح)، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
آرنالدز، روژه (1365). «جبر و اختیار در تفسیر رازی»، ترجمۀ رضا داوری اردکانی، معارف، ش 7، 299-311.
داوری اردکانی، رضا (1390). ما و تاریخ فلسفه اسلامی، چ دوم، تهران: انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشة اسلامی.
فخرالدّین رازی، محمد بن عمر (1340). «کتاب الفرق فی احوال المسلمین و المشرکین»، در: فخر رازی و دیگران (1340). چهارده رساله، سید محمد باقر سبزواری (تصحیح)، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، 106-145.
فخرالدّین رازی، محمد بن عمر (1341). براهین در علم کلام، سید محمدباقر  سبزواری (مصحح)، ج اول، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
فخرالدّین رازی، محمد بن عمر (1386). مفاتیح الغیب (تفسیر کبیر)، علی اصغر حلبی (مترجم)، 9 مجلد، تهران: انتشارات اساطیر.
عین‌القضات همدانی، عبدالله بن محمد بن علی (1392). زبده الحقایق، غلامرضا جمشید نژاد اول (مترجم)، تهران: نشر دانشگاهی.
غزالی طوسی، ابوحامد محمد بن محمد (1392). احیاء علوم الدّین، ج 1 (ربع عبادات)، مؤید‌الدّین محمّد خوارزمی (ترجمه)، حسین خدیو جم (تصحیح)، چ هشتم، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
فارابی، ابونصر محمد بن محمد (1348). احصاءالعلوم، ترجمۀ حسین خدیوجم، تهران: انتشارات بنیاد فرهنگ ایران.
کرد فیروزجایی، یارعلی (1390). «منتقدان فلسفة مشاء»، در: فیروزجایی و دیگران (1390). درآمدی بر تاریخ فلسفه اسلامی، ج اول، تهران: سمت، چ اول، 399-478.
مهدی، محسن (1390). فلسفة تاریخ ابن‌خلدون، مجید مسعودی (مترجم)، چ پنجم، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
نصر، سیدحسین (1389). «فخرالدّین رازی»، ترجمۀ علی اصغر حلبی، در: شریف، میان محمد (1389) تاریخ فلسفه در اسلام، ج دوم، ترجمه گروه مترجمان، چ دوم، تهران: نشر دانشگاهی، 81-100.
امام‌الحرمین جوینی، عبدالملک بن عبدالله بن یوسف (1969). الشامل فی اصول الدّین، علی سامی النشار و فیصل بدیر عون و شهید محمد مختار (تصحیح)، مصر: منشأه المعارف بالاسکندریه.
فخرالدّین رازی، محمد بن عمر بن حسین (1986). الأربعین فی اصول الدّین، تصحیح احمد حجازی السّقا، مصر: مطبعه دار التضامن.
 
Jaffer, Tariq (2015). Razi: Master of Quranic Interpretation and Theological Reasoning, USA:OUP.