جستارهای فلسفه دین

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه فلسفه دانشگاه محقق اردبیلی

2 استادیار دانشکده الهیات و علوم انسانی دانشگاه پیام نور

چکیده

از نظر برخی از منتقدان اعتمادگرایی، نظریه‌های معرفت‌شناختی اعتمادگرایانه دچار معضل ارزش هستند. زاگزبسکی اعتقاد دارد برای حل این معضل باید رابطة میان بستر و زمینه و فرایند شکل‌گیری باور با باور را درونی کرد تا دچار معضل ارزش نباشد. این پژوهش درصدد بررسی این مسئله که آیا نظریة معرفت‌شناختی ملاصدرا قابلیت حل معضل ارزش را دارد؟ با آن‌که فلاسفة اسلامی معرفت را مانند معرفت‌شناسان غربی به عنوان باور صادق موجه مورد توجه قرار نداده‌اند ولی خصایصی در نظریة اتحاد عالم و معلوم ملاصدرا وجود دارد که به نظر می‌رسد توانایی حل معضل ارزش را دارد؛ ازجمله اتحاد وجودی دانستن رابطة میان فاعل ‌شناسا با باور، که موجب درونی بودن رابطة میان آن‌ها می‌شود. همچنین ملاصدرا برای تبیین درونی بودن رابطة میان فاعل ‌شناسا با باور، فرایندهای شناخت را از نوع علّی و معلولی و ماده و صورت می‌داند و معتقد است ارزش‌مندی فاعل ‌شناسا بر حصول باور صادق مؤثر است.

کلیدواژه‌ها

پویمان، لویی (1387). معرفت‌شناسی؛ مقدمه‌ای بر نظریة شناخت، ترجمة رضا محمدزاده، تهران: دانشگاه امام صادق (ع).
زاگزبسکی، لیندا (1392). معرفت‌شناسی، ترجمة کاوه بهبهانی، تهران: نشر نی.
صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم (1366). ترجمه و شرح شواهد‌الربوبیه، ترجمة جواد مصلح، تهران: انتشارات سروش.
صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم (1371) مفاتیح الغیب، ترجمة محمد خواجوی، تهران: مولی.
صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم (1378).  اسفار اربعه، ترجمة محمد خواجوی، تهران: مولی.
علم الهدی، سید علی (1390). نومینالیسم و فلسفة صدرایی، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق (ع).
علیزاده، بیوک (1379). اتحاد عاقل و معقول، تهران: دانشگاه تهران، رسالة دکتری فلسفه و کلام اسلامی.
علیزاده، بیوک (1381). «مبانی نظریة اتحاد عاقل و معقول»، پژوهشنامه متین، ش 17.
فتحی‌زاده، مرتضی (1384). جستارهایی در معرفت‌شناسی، قم: کتاب طه.
کشفی، عبدالرسول (1385). «دسته‌بندی نظریه‌های توجیه معرفت‌شناختی»، نامة حکمت، 8.
مطهری، مرتضی (1360). شرح مبسوط منظومه، تهران: حکمت.
مطهری، مرتضی (1373). شرح منظومه، تهران: صدرا.
 
Goldman, A. and Olsson, E. (2008). Reliabilism and the Value of Knowledge, in http:// fas_philosophy. Rutgers.edu/ goldman.
Jones, W. E. (1997). ‘Why Do We Value Knowledge?, American Philosophical Quarterly, 34(4).
Plantinga, A. (1997). ‘Reformed Epistemology’, in P. l. Quinn & C. Taliaferro (eds.), A companion To Philosophy Of Religion, Black Well.
Sosa, E. (1991). Knowledge In Perspective, Selected Essay In Epistemology, Cambridge, Cambridge University Press.
Sosa, E. (2007). ‘A Virtue Epistemology’, in Apt Belief And Reflective Knowledge, Oxford, Clarendon Press, Vol. 1.
Swinburne, R. (1999). Providence and the Problem of evil, Oxford University Press.
Zagzebski, L. (1996). Virtue Of The Mind, Cambridge University Press.
Zagzebski, L. (2003). ‘The Search for the Source of epistemic good’, Metaphilosophy, 34.