Document Type : Original Article

Authors

1 Ph.D. student of Transcendental Philosophy, University of Isfahan

2 Associate Professor of Islamic Philosophy and Theology of Isfahan University

http://dx.doi.org/10.22034/rs.2020.5557

Abstract

Imam Ali’s approach on the principle of divine justice in Nahj Albalagheh and explaining it according to a rational method and paying attention to his subjects and structures about this matter, has not been considered by justice inquirers. In Imam Ali’s word, adl takvini is based on the pivot of balance of the universe that in his viewpoint can be considered as an introduction of existential reasons however does not need any explanation. Also his attention to adl tashri’i is explicable with a cue to prophetic mission and divine orders. Appropriateness of penalty and reward with the humane acts and equality in this issue, providing the equality of merits, are also two issues that according to them, rational declaration of penal justice would be possible. In addition to draw an exponent from Imam Ali’s approach to divine justice in three fields of takvin, tashri’, and penalty, this assay has paid attention to the structures and subjects of his reasoning with a descriptive-analytic method. The results of the assay represent that Imam Ali’s words in this issue is logical and has rational structure and from author’s viewpoint is an effective research to open the new ways about researching into Nahj Albalagheh.

Keywords

منابع
قرآن کریم.
ابن اثیر، علی بن محمّد (1965م). الکامل فی التاریخ. بیروت: دار صادر.
بحرانی، ابن میثم (1417ق).  شرح نهج‌البلاغه. ترجمۀ قربانعلی محمّدی مقدم. مشهد:  مجمع­البحوث اسلامیه.
جوادی آملی، عبدالله (1389). رحیق مختوم شرح حکمت متعالیه: بخش چهارم از جلد اول. قم: اسراء.
راغب اصفهانی، حسین­بن محمّد (1412ق).  المفردات فی غریب ­القرآن. تحقیق: صفوان عدنان داودی. بیروت: دارالعلم.
سبحانی، جعفر (1409ق).  الهیات و معارف اسلامی. ج 3-1. چ دوم. بی­جا:  مرکز جهانی علوم اسلامی.
سبزواری، ملاهادی (1377).  شرح منظومه، تصحیح و تعلیق آیت­الله حسن زاده آملی. تحقیق مسعود طالبی. ج 2. تهران: نشر ناب.
سید علوی، سید ابراهیم (1379). عدل الهی و عدالت بشری در نهج البلاغه. قم: بنیاد نهج البلاغه.
شریف رضی (1388).  نهج­البلاغه. ترجمۀ محمّد دشتی. تهران: پیام عدالت.
صدرالمتالّهین، محمّدبن ابراهیم (1981م).  الحکمه المتعالیه فی الاسفار الاربعه العقلیه. بیروت: دار احیاء التراث العربی.
طباطبایی، سیّد محمّد حسین (1374). تفسیر المیزان. ترجمۀ سید محمّد باقر موسوی. قم: جامعه مدرسین.
علّامه مجلسی (1404). بحارالانوار. بیروت: مؤسسه وفاء.
فرامرز قراملکی، احد؛ درزی، قاسم (1392). «تأثیر پیش‌فرض‌های کلامی در تفسیر معنای عدل با تأکید بر معارف نهج­البلاغه». پژوهش­های نهج­البلاغه. ش 39. صص 28- 7.
فیاض لاهیجی (1383). گوهر مراد. تهران: نشر سایه.
فیومی، احمد­بن محمّد (1372).  المصباح المنیر. قم: دار الهجره.
قدردان قراملکی، محمّد حسن (1386). پاسخ به شبهات کلامی.دفتر اول: خداشناسی. تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
مصباح یزدی، محمّدتقی (1389). آموزش عقاید. قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
مطهری، مرتضی (1372). عدل الهی. تهران: صدرا.
مظفر، محمّدرضا (1387). منطق. ترجمۀ و اضافات: علی شیروانی. ج 1 و 2. قم: دارالعلم.
مکارم شیرازی، ناصر (1392). پیام امام امیرالمومنین(ع) شرح تازه و جامعی بر نهج­البلاغه. ج 7. قم: انتشارات امام علی بن ابی طالب.
موحد، ضیاء (1393). درآمدی به منطق جدید. چ دهم. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
هادوی­نیا، علی­اصغر (1389). «عدالت اجتماعی- اقتصادی از دیدگاه نهج‌البلاغه».  مطالعات تفسیری. ش 2. صص 88 - 65.