جستارهای فلسفه دین
بررسی مفهوم خدا در انئادها و اثولوجیا

حسن عباسی حسین آبادی

دوره 8، شماره 2 ، اسفند 1398، صفحه 1-18

چکیده
  بحث از مفهوم خدا با بررسی صفات خدا و نسبت آن با ذات و وجود خداوند به‌دست می‌آید. هریک از فلاسفۀ پیش از افلوطین، بنا بر مبانی خود این مسئله را بررسی کرده‌اند. پرسش ما این است که مفهوم خدا در انئادها و اثولوجیا چگونه تبیین می‌شوند؟ چقدر با هم هم‌پوشانی دارند؟ و چه تفاوتی دارند؟ آیا می‌توان آن‌دو را یکی دانست و یک تبیین برای هردو ارائه ...  بیشتر

امکان فهم باورهای دینی با توجه به «قاعده‌مندیِ» معنا نزد ویتگنشتاین دوم

سارا قزلباش؛ سید مصطفی شهرآئینی

دوره 8، شماره 2 ، اسفند 1398، صفحه 19-39

چکیده
  بر اساس دیدگاه ویتگنشتاین دوم، بررسی معناداری و فهم باورها، به نظام «بیان معنا» یا محاسبات معناشناختی مربوط می‌شود. هر نظام زبان‌شناختی به‌مثابه یک «بازی زبانی» که برگرفته از نحوه‌ای از زندگی است، روش و قاعده‌ای برای بیان معنا و فهم آن ایجاد کرده است». این رویکرد، الگوی «قاعده‌مندی» را برای فهم و توجیه باورهای ...  بیشتر

مفهوم خدا در اندیشه پولس

قربان علمی

دوره 8، شماره 2 ، اسفند 1398، صفحه 41-64

چکیده
  این مقاله با مطالعۀ تاریخی، واژگانی و الهیاتی رساله‌های پولس و آنچه در اعمال رسولان دربارۀ وی آمده است، به بررسی مفهوم خدا در اندیشۀ او می‌پردازد. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که اعتقاد به خدای حقیقی، یگانه شالودۀ اندیشۀ پولس است. اما این خدای یکتا، خدای پدر نیز هست. یگانگی خدا بیانگر قدرت، بزرگی و بی‌همتاییِ و پدر بودنش، نشانۀ خیرخواهی، ...  بیشتر

تفسیر سنتی از ویتگنشتاین اول و خوانش آن بر مبنای الهیات سلبی

علی صادقی؛ رضا اکبری

دوره 8، شماره 2 ، اسفند 1398، صفحه 63-85

چکیده
  مفهوم «بی‌معنا» در تراکتاتوس و سایر آثار منسوب به دورة اول فکری ویتگنشتاین، همچون یادداشت‌ها و سخنرانی دربارة اخلاق، مفهومی محوری است که تفاسیر مختلفی از آن ارائه شده است. تفسیر سنتی (یا متافیزیکی) یکی از باسابقه‌ترین تفاسیر این مفهوم است که پیتر هکر، الیزابت آنسکوم، هانس‌ـ‌یوهان گلاک ارائه کرده‌اند؛ بر اساس این تفسیر، ...  بیشتر

تحلیل انتقادی نظریه ذاتی و عرضی در ادیان

محمدجواد رضایی ره

دوره 8، شماره 2 ، اسفند 1398، صفحه 87-107

چکیده
  نظریة «ذاتی و عرضی در ادیان»، آموزه‌های هر دینی را به دو دستة ذاتیات و عرضیات تقسیم می‌کند. در این نظریه ذاتی دین عبارت‌است از زیرانداز، مضمون و محتوا، گوهر و مقصد دین. در مقابل، عرضی دین عبارت‌است از روانداز، قالب، پوسته، غبار و زنگار دین. بر اساس این نظریه، همان‌طور که در ضرب‌المثل‌ها، ظاهر الفاظ غیر از محتوا است و ظاهر عرضی ...  بیشتر

چگونگی تبیین امکان باور به خدا نزد هایدگر

فاطمه محمد؛ محمد اکوان

دوره 8، شماره 2 ، اسفند 1398، صفحه 109-130

چکیده
  نوشتار حاضر با هدف تبیین دیدگاه هایدگر در خصوص ساحت الوهی و درنهایت مفهوم «خدا» به شیوه توصیفی- تحلیلی با تفسیر و تحلیل محتوای آثار هایدگر به نگارش درآمده است. از اینرو سؤال اصلی این نوشتار آن است که آیا می­توان از امکان باور به «خدا» نزد هایدگر سخن گفت که در این وادی سکوت اختیار کرده و با پروردن ایمان خارج از اشکال سنتی، ...  بیشتر