جستارهای فلسفه دین

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری تخصصی، استادیار گروه معارف اسلامی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات درمانی هرمزگان

2 استادیار گروه معارف اسلامی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات درمانی هرمزگان

3 دکتری تخصصی، استادیار گروه فلسفه اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد بندرعباس

4 سطح چهار حوزۀ علمیه، مدرس و مدیر گروه معارف اسلامی دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان

10.22034/philor.2022.543803.1372

چکیده

بیماری کرونا و پیامدهای آن را می‌توان از زوایای مختلف مورد بررسی قرار داد. یکی از مهم‌ترین پیامدهای فلسفی این بیماری در حوزۀ درد و رنج‌های ناشی از آن است. دردها را می‌توان هرگونه آزار و آلامی دانست که جسم انسان را آزار می‌دهد و رنج‌ها نیز آزار و آلامی هستند که ابعاد غیر جسمی انسان را تحت‌تأثیر قرار می‌دهند. رنج‌ها، گاهی ذاتی زندگی انسان و ناشی از وجود انسان در این جهان هستند ـ رنج‌های وجودی ـ که به دو قسم رنج‌های روان‌شناختی و رنج‌های فلسفی تفکیک می‌شوند. اگر شخص در مواجهه با رنج‌های ذاتی خویش از ارائه پاسخ کارآمد ناتوان باشد آن‌گاه رنج‌های نوع دوم یعنی رنج‌های ماهوی بروز خواهند کرد.
روش تحقیق: پژوهش حاضر توصیفی است. با توصیف و تحلیل بنیادین محتوا، سعی در ارائۀ تبیین و تحلیلی نظام‌مند و منسجم از رابطۀ تأثیر و تأثر بین همه‌گیری کووید 19 و برخی درد و رنج‌های ناشی از آن پرداخته است.
یافته‌ها: یافته‌های مقالۀ حاضر نشان می‌دهد بیماری کرونا انواعی از دردهای خفیف و شدید و مزمن و غیرمزمن را در مبتلایان خود ایجاد کرده است. این بیماری در بسیاری از افراد مبتلا و حتی غیرمبتلا؛ اقسامی از رنج‌های روان‌شناختی و فلسفی را باعث شده است. کووید 19 علاوه‌بر این، در برخی افراد دیگر نیز رنج‌های ثانویه و ماهوی را نیز به وجود آورده است.
نتیجه‌گیری: همه‌گیری کووید 19 در دورۀ معاصر احتمالاً موجبات تغییرات رادیکالی خواهد شد. لزوم بازنگری در نگاه به روش‌های علوم و افراط در علوم با روش‌های تجربی (ساینتیسم) و هم‌چنین جایگاه انسان در این جهان و درمقابل خداوند (اومانیسم) مهم‌ترین این تغییرات محسوب می‌شوند.

کلیدواژه‌ها

قرآن
نهج‌البلاغه
ابن‌سینا‌ (1392). قانون در طب، ترجمۀ: علیرضا مسعودی، انتشارات مرسل.
ابن‌سینا (1404). الشفا (طبیعیات)، تحقیق: ابراهیم مدکور و دیگران، قم: مکتبه آیت‌الله المرعشی.
ارسطو (1392). متافیزیک، ترجمۀ: شرف‌الدین خراسانی، تهران: حکمت.
آشتیانی، سید جلال‌الدین (1373). زرتشت: مزدیسنا و حکومت، تهران: انتشارات شرکت سهامی.
استیس، والتر تی (1382). «در بی‌معنایی معنایی هست»، ترجمۀ: اعظم پویا، فصلنامۀ نقد و نظر، شمارۀ 29 و 30، تابستان 1382، صص 108-123.
افلاطون (1367). دورۀ آثار افلاطون، ترجمۀ: محمدحسن لطفی، تهران: خوارزمی.
ایمان‌پور، منصور (1399). «تحلیل فلسفی بحران ناشی از کرونا ویروس»، پژوهش‌های فلسفی، شمارۀ 31، تابستان 1399، صص 51-75.
برنز، امیلی (1358). مارکسیسم چیست، ترجمۀ: محمد‌تقی صالحی، تهران: کتابخانۀ فروردین.
براون، کالین (1392). فلسفه و ایمان مسیحی، ترجمۀ: طاطه وس میکائیلیان، ویراست دوم، چاپ سوم، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
بودا (1378). چنین گفت بودا، ترجمۀ: هاشم رجب‌زاده، تهران: اساطیر.
بهار، مهرداد (1388). ادیان آسیایی، تهران: نشر چشمه.
بیات، محمدرضا (1393). دین و معنای زندگی در فلسفۀ تحلیلی، قم: دانشگاه ادیان و مذاهب.
پوپر، کارل ریموند (1350). فقر تاریخیگری، ترجمۀ: احمد آرام، تهران: خوارزمی.
جلالی نائینی، سید محمدرضا (1375). هند در یک نگاه، تهران: نشر شیرازه.
جهانشاهی، محسن (1384). «نانو بیوتکنولوژی و افزایش طول عمر»، خبرنامۀ انجمن بیوتکنولوژی ایران، شمارۀ 11، صص 35-41.
داستایوفسکی، فئودور (1393). دفتر یادداشت‌های یک نویسنده، ترجمۀ: ابراهیم یونسی، تهران: انتشارات معین.
زرین‌کوب، عبدالحسین (1390). جستجو در تصوف ایران، تهران: انتشارات امیرکبیر.
سارتر، ژان پل (1386). اگزیستانسیالیسم و اصالت بشر، ترجمۀ: مصطفی رحیمی، تهران: نیلوفر.
سعیدی‌مهر، محمد (1396). «چیستی درد از دیگاه ابن‌سینا»، حکمت معاصر، سال هشتم، شمارۀه دوم، صص 39-53.
سینگر، پیتر (1379). مارکس، ترجمۀ: محمد اسکندری، تهران: طرح نو.
شوپنهاور، آرتور (1392). جهان هم‌چون اراده و تصور، ترجمۀ: رضا ولی‌یاری، تهران: مرکز.
طباطبائی، محمدحسین (1370). المیزان، ترجمۀ: سید محمدباقر موسوی همدانی، تهران: انتشارات محمدی.
فرانکل، ویکتور (1372) .پزشک و روح، ترجمۀ: فرخ سیف بهزاد، تهران: درسا.
فلاح، محمدمهدی (1399). «بحران کرونا، بستری برای بازنگری در مسئلۀ علم و دین ازمنظر دین عامیانه»، جستارهای فلسفۀ دین، دورۀ 9، شمارۀ 1، بهار و تابستان، صص 57-75.
قدردان قراملکی، محمدحسن (بی‌تا). «امکان تعریف و توصیف خدا»، قبسات، سال شانزدهم، صص 5-32.
کاپلستون، فردریک (1398). تاریخ فلسفۀ غرب، ترجمۀ: داریوش آشوری، تهران: سروش.
کامو، آلبر (1393). افسانۀ سیزیف، ترجمۀ: مهستی بحرینی، تهران: انتشارات نیلوفر.
کتاب مقدس (1975). انجمن پخش کتب مقدسه.
کشفی، عبدالرسول (1386). «تحلیلی فلسفی از رنج روان‌شناختی بیماران در آستانۀ مرگ و جایگاه آن در اخلاق پزشکی»، فصلنامۀ دیابت و لیپید ایران، صص 37-45.
کی‌یرکگارد، سورن (1384). ترس و لرز، ترجمۀ: عبدالکریم رشیدیان، تهران: نشر نی.
گنون، رنه (1372). بحران دنیای متجدد، ترجمۀ: ضیاالدین دهشیری، تهران: امیرکبیر.
مجلسی، محمدباقر بن محمدتقی (1403). بحارالأنوار، محقق/ مصحح: جمعی از محققان، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
مسگریان، فاطمه و همکاران (1391). «نقش‌پذیری درد در کاهش شدت درد و ناتوانی بیماران مبتلا به درد مزمن»، مجلۀ تحقیقات علوم رفتاری، دورۀ 10، شمارۀ 3، صص 194-203.
مک‌کواری، جان (1377). فلسفه‌های وجودی، ترجمۀ: محمدسعید حنایی‌کاشانی، تهران: هرمس.
ملاصدرا (1382). الشواهد الربوبیه فی المناهج السلوکیه، تصحیح و مقدمه: مصطفی محقق‌داماد، تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
مولوی، جلال‌الدین محمدبن محمد (1382). مثنوی معنوی، به‌کوشش: رینولی نیکلسون، تهران: هرمس.
نجاتی، محمد؛ طولی، فاروق؛ تقوی، سید عباس (1399). «پرسش از معنای زندگی و ارتباط آن با رنج‌های انسان»، عقل و دین، سال دوازدهم، شمارۀ 22، بهار و تابستان، صص 7-22.
نصری، عبدالله (1395). «تحلیل معنا در معنای زندگی» ذهن، شمارۀ 67، پاییز، صص 103-122.
نوالی، محمود (1399). «کرونا ویروس به‌مثابه موت اصغر» پژوهش‌های فلسفی، دورۀ چهاردهم، شمارۀ31، تابستان، صص 163-168.
نیچه، فردریش (1387). فراسوی نیک و بد، ترجمۀ: داریوش آشوری، تهران: خوارزمی.
 
Ameneh Omidi A, Shatizadeh Malekshahi S, Veisi P (2020). “Extra Pulmonary Manifestations of COVID-19: A Narrative Review”, Journal of Arak University of Medical Sciences, Forthcoming, Doi: http://dx. doi.org/10.32598/jams. 23. COV. 6186.1.
Barbour, Ian. (1989). Religion in an Age of Science, Harper Sanfrancisco Publisher.
Chaolin Huang and others (2020). “Clinical Features of Patients Infected with 2019 Novel Coronavirus in Wuhan, China”, lancet, January, (395): 497-506.
Elster. J (1985). Studies in Marxism and Social Theory, Making Sense of Marx, Cambridge University Press.
Fakari FR, Simbar M (2020). “Coronavirus Pandemic and Worries during Pregnancy; a Letter to Editor”, Archives of Academic Emergency Medicine, 8(1): 21.
James, William (1907). “Pragmatism’s Conception of Truth”, The Journal of Philosophy, Psychology and Scientific Methods, Volume 4.
Hawking, Stephen (1988), A Brief History of Time, London: Bantam Press.
Hick, John )2007.( Evil And The God of Love, USA: Palgrave.
https://www.oxfam.org/en/press-releases/27-billion-people-have-had-no-social-protection-cope-covid-19-economic-crisis.
Putu Eka Widyadharma and the others (2020). “Pain as Clinical Manifestations of COVID-19 Infection and its Management in the Pandemic Era”, The Egyptian Journal of Neurology, Psychiatry and Neurosurgery 56: 121.
Roth. Gerarld I, Calmes. Robert B (1981). Oral Biology, C. V. Mosby Co. pp. 3-16.
Shahiad, Shima, Mohammad Taghi T Mohammad (2020). “Psychological Impacts of Covid-19 Outbreak on Mental Health Status of Society Individuals”, Journal of Military Medicine, February, Volume 22, Issue 2, pp. 184-192.
Stanford encyclopedia of philosophy (2016). “the definition of death”, august, http://Plato. Stanford. Edu/entries/death-definition.
Tusl, Martin, Rebecca Brauchli, Philipp Kerksieck and Georg Friedrich Bauer (2021). “Impact of the COVID-19 crisis on work and private life, mental well-being and self- rated health in German and Swiss employees”, BMC Public Health, 21.
Weng, Lin man, Su. Xuan and others (2021). “Pain Symptoms in Patients with Coronavirus Disease (COVID-19)”, Journal of Pain Research, Volume 14.