جستارهای فلسفه دین

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای فلسفه دانشگاه تربیت مدرس

2 استاد گروه فلسفه، دانشگاه تربیت مدرس

3 دانشیار گروه فلسفه، دانشگاه تربیت مدرس

4 دانشیار گروه فلسفه و کلام، دانشگاه امام صادق (ع)

چکیده

یکی از اساسی‌ترین مسائل آگوستین در طول حیات فکری‌اش، یافتن پاسخ این مسئله است که چه چیز وصول بشر به حکمت حقیقی و سعادت را این چنین دشوار و در مواردی غیر ممکن ساخته است. پاسخ وی را می‌توان در یک کلمه خلاصه کرد: «گناه». به همین جهت او درصدد بر‌می‌آید تا با ارائة دو اصل بنیاد، ایمان و لطف، مشکل گناه را در بشر حل کند تا مسیر دستیابی به حقیقت را بر وی هموار سازد. اما باور او به «گناه ذاتی» که مبنایی برگرفته از متن مسیحیت است، وی را در حل این مشکل با دشواری‌هایی مواجه می‌سازد. به اعتقاد آگوستین دو اصل ایمان و لطف در ارتباط با ارادة انسان معنا پیدا می‌کنند؛ این اراده، مطابق مبنای گناه ذاتی، اراده‌ای در گناه تلقی می‌شود و بنابراین بیش از آن‌که بشر را به سمت خیر سوق دهد او را به سوی انتخاب شر می‌کشاند. بر این اساس به‌نظر می‌رسد کسب فیضِ ایمان یا لطف از سوی چنین موجودی تا حد زیادی غیر محتمل خواهد بود؛ همین مطلب موجب ابهاماتی در دیدگاه آگوستین در این زمینه شده است. پژوهش حاضر بر اساس روش توصیفی- تحلیلی با تکیه ‌بر تحلیل منطقی به بررسی این مطلب پرداخته است

کلیدواژه‌ها