جستارهای فلسفه دین

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترا دانشگاه تربیت مدرس تهران

2 استاد گروه فلسفه، دانشگاه تربیت مدرس تهران

چکیده

یکی از استدلال‌هایی که برای دفاع از معقولیت باور به گزارة «خدا وجود دارد» به‌کار می‌رود استدلال شرط‌بندی پاسکال است. یکی از مهم‌ترین اشکالات به این استدلال، «اشکال خدایان متعدد» نام دارد. در این مقاله ابتدا یکی از رایج‌ترین تقریرهای شرط­بندی پاسکال به نام «سود مورد انتظار برتر» را ارائه می‌کنیم و سپس به شرح دو نسخه از اشکال خدایان متعدد می‌پردازیم. نسخة اول نسخة امکانی و نسخة دوم نسخة واقعی نام دارد. از نسخة واقعی سه تقریر ارائه می‌دهیم که این سه تقریر به دنبال هم شکل می‌گیرند؛ به‌این‌ترتیب که تقریر دوم در پی اشکالی به تقریر اول و تقریر سوم در پی اشکالی به تقریر دوم پدید می‌آیند. به عنوان پاسخی برای نسخة امکانی راه‌حل جف جوردن ارائه خواهد شد. ایدة اصلی این ‌راه‌حل این است که از امکان منطقی گزاره‌ای نمی‌توان احتمال بزرگ‌تر از صفر آن را نتیجه گرفت. سپس برای تقریر دوم و سوم از نسخة واقعی اشکال خدایان متعدد ‌راه‌حل‌هایی ارائه می‌کنیم. درنهایت بر اساس این ایدة جف جوردن که هدف اصلی شرط‌بندی پاسکال صرفاً ترجیح خداباوری بر خداناباوری است نه ترجیح یک الگوی خاص از خداباوری، استدلالی به نام «استدلال شرط‌بندی آزاد» را صورت‌بندی می‌کنیم که بر اساس آن برای هر شخص معقولی مانند S خداناباوری به کناری گذاشته می‌شود. به نظر نگارندگان اشکال خدایان متعدد نمی‌تواند نقدی جدی بر استدلال شرط­بندی پاسکال باشد.

کلیدواژه‌ها

Briggs, Rachael (2014) ‘Normative Theories of Rational Choice: Expected Utility’, The Stanford Encyclopedia of Philosophy, Edward N. Zalta (ed.),URL=.
Hacking, Ian, (1972). ‘The Logic of Pascal’s Wager’, American Philosophical Quarterly, 9 (2).
James, William (1956). ‘The Will To Believe’, in The Will To Believe and Other Essays in Popular Philosophy, New York: Dover Publications, 1956.
Jordan, Jeff (2006). Pascal’s Wager: Pragmatic Arguments and Belief in God, Oxford: Oxford University press.
Saka, Paul (2001). ‘Pascal’s Wager and the Many Gods Objection’, Religiuos studies, Vol. 37, Issue 03.
Martin, Michael (1983). ‘Pascal's Wager as an Argument for Not Believing in God’, Religious Studies, No. 19.
Gustason, William (1998). ‘Pascal’s wager and competing faiths’, International Journal for Philosophy of Religion, No. 44.
Stephen, Leslie (1898). ‘Pascal’, in Studies of a Biographer, London: Duckworth & Co.
Voltaire, F. M. A. (1971). Philosophical Dictionary, T. Besterman (ed. & tans.), London: Penguin Books.