جستارهای فلسفه دین

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه فلسفه، دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

موضوع این مقاله، نقد کتاب اخیراً منتشرشدۀ آرمان‌شهر (بر اساس آرای مرتضی مطهری) است. این کتاب به بررسی و واکاوی و استخراج خطوط کلی مفهوم آرمان‌شهر در اندیشۀ شهید مطهری می‌پردازد. این مقاله می‌کوشد تا ابتدا به معرفی بسیار موجز این اثر بپردازد و سپس رویکردی انتقادی را در دو موضع دنبال کند: نخست بررسی انتقادی مواضعی که اساساً شایستۀ نقد دانسته می‌شوند؛ و دوم بررسی انتقادی مواضعی از کتاب آرمان‌شهر که اگرچه فی‌نفسه می‌توان آن‌ها را روا دانست اما مواضع بدیل متعددی در آثار و اندیشۀ شهید مطهری نیز در این باب قابل استخراج هستند و نویسندۀ محترم می‌توانست آن مواضع را هم در خوانش خود بیاورد، در‌حالی‌که چنین نکرده است. وجوه انتقادی عرضه‌شده در این مقاله را از زاویه‌ای دیگر نیز می‌توان تفکیک کرد؛ نخست، بررسی و گاهی نیز نقد خوانشی که نویسندۀ آرمان‌شهر از شهر آرمانی در آرای شهید مطهری ارائه داده است؛ و دوم خوانش خود شهید مطهری از برخی سویه‌های یک آرمان‌شهر، که عمدتاً مبتنی بر نصوص اسلامی شکل گرفته‌اند.

کلیدواژه‌ها

ابن شهر آشوب، محمد بن علی (1379). المناقب، ابن شهر آشوب (جلد 1-4). قم: علامه.
احمدی افرمجانی، علی‌اکبر (1393). آرمان‌شهر (بر اساس آراء مرتضی مطهری). تهران: یگانه اندیش.
بهنیافر، مهدی (1393). «گفت‌و‌گو با دکتر علی­اکبر احمدی افرمجانی دربارۀ «آرمان‌شهر»». فرهنگ امروز، ش 11.
عرب‌صالحی، خداخواست (1387). «تاریخی‌نگری و مرزهای دانش»، اندیشه نوین دینی، 1 (4).
مطهری، مرتضی (1394الف‌). مجموعه آثار استاد شهید مطهری، ج 3، تهران: صدرا.
مطهری، مرتضی (1394ب‌). مجموعه آثار استاد شهید مطهری، ج 15، تهران: صدرا.
مطهری، مرتضی (1394ج‌). مجموعه آثار استاد شهید مطهری، ج 1)، تهران: صدرا.
نوری الطبرسی، ح. ب. م. ت (1408). مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل. جلد 1-30، بیروت: موسسه آل البیت علیهم السلام لاحیاء التراث.