جستارهای فلسفه دین

نوع مقاله : مقاله ترویجی

نویسندگان

1 دانشکده الهیات تهران گروه فلسفه دین

2 دانشیار گروه فلسفه دین دانشگاه تهران

http://dx.doi.org/10.22034/rs.2021.31860.1391

چکیده

پس از طرح برهان اختفای الهی توسط شلنبرگ، بسیاری از متألهان و اندیشمندان با روش‌های گوناگون به نقد این برهان پرداخته­اند. شلنبرگ در استدلال خویش با تمرکز بر صفات خدای ادیان توحیدی به‌ویژه صفت عشق، پنهان بودن خدا را قرینه­ای برای الحاد معرفی می­کند و معتقد است خدای عاشق هرگز روا نمی­دارد که بندگانش با ناباوری سرزنش­ناپذیر­ دست و پنجه نرم کنند. مایکل موری، با استفاده از  تئودیسۀ مبتنی بر اختیار که در توجیه شرور اخلاقی مطرح شده است در کنار تئودیسۀ مجازات الهی آگوستینی، تئودیسه­ای به نام اجبار را ارائه کرده و با توجه به لزوم پرورش اخلاقی روح، به نقد برهان اختفاء الهی می­پردازد. در این تئودیسه، نتیجۀ آشکارگی خداوند، مخدوش کردن اختیار آزاد انسان به لحاظ اخلاقی، و تحمیل و اجبار بشر برای انتخاب و انجام اعمال اخلاقی، و سلب قابلیت انسان برای پرورش روح است. در این نوشتار، ابتدا به بیان استدلال شلنبرگ دربارۀ خفای الهی پرداخته و سپس نقدهای مایکل موری را بررسی خواهیم کرد.

کلیدواژه‌ها

منابع
پترسون، مایکل، بازینجر، دیوید، رایشنباخ، بروس، هاسکر، ویلیام (1379). عقل و اعتقاددینی، درآمدی بر فلسفۀ دین، ترجمه: ابراهیم سلطانی، آرش نراقی،تهران: طرح نو،چاپ سوم.
 
Lovering, P.Robert (2004). “Divine Hiddenness and Inculpable Ignorance" In Philosophy of Religion, Washington D.C20016-8056, USA, No: 56: 86-107.
Murray, Michael J. (1993). “Coercion and the Hiddenness of God.” American Philosophical Quarterly.
Murray, Michael J. (2002). Deus Absconditus.” Howard-Snyder, Daniel and Paul K. Moser, eds. Divine Hiddenness.
Schellenberg, J. L. (1993). Divine Hiddenness and Human Reason. Ithaca: Cornell University Press, 2006. Print.
Schellenberg, J. L. (2004) “Divine Hiddenness Justifies Atheism”, and “Reply to Moser”, In M. L. Peterson and R. J. Van, nvagon, Eds, Contemporary Debates in Philosophy of Religion. Oxford: Blackwell.
Schellenberg, J. L. (2007). The Wisdom to Doubt: A Justification of Religious Skepticism. Ithaca: Cornell.