جستارهای فلسفه دین

بررسی دو استدلال علیه نظریات امر الهی

یوسف خرم پناه؛ یدالله دادجو؛ رجب اکبرزاده

دوره 9، شماره 2 ، آذر 1399، ، صفحه 169-195

https://doi.org/http://dx.doi.org/10.22034/rs.2021.36209.1430

چکیده
  پرسش از رابطه دین و اخلاق قدمتی به درازای تاریخ فلسفه و اندیشه دارد، در بین نظریات مطرح شده در باب این مسأله، نظریه امر الهی همواره در طول تاریخ یکی از کم‏شمار ترین طرفداران را داشته و آماج حملات و انتقادات شدید قرار گرفته است، در این مقاله دو استدلال علیه این نظریه را بررسی کرده ایم، استدلال اول علیه نظریه آدامز که مشهورترین طرفدار ...  بیشتر

بررسی انتقادی پاسخ مایکل ری به استدلال اختفای الاهی شلنبرگ

حسین خطیبی؛ رسول رسولی پور؛ امیرعباس علی‌زمانی

دوره 10، شماره 2 ، اسفند 1400، ، صفحه 169-187

https://doi.org/10.22034/philor.2023.559954.1407

چکیده
  استدلال اختفای الاهی، به روایتی که فیلسوف کانادایی، جان ال. شلنبرگ آن را طرح می کند، یکی از استدلال های خداناباوری است که طبق آن، نبود ادله ی کافی به نفع خداباوری خود دلیلی به نفع خداناباوری است. پس از اقامه ی آن، متفکران بسیاری برای پاسخ گویی به آن اقدام کردند که برخی رویکردی بنایی و شمار اندکی نیز رویکرد مبنایی را برگزیده اند. یکی ...  بیشتر

خوانش بافت‌محور شهید مطهری از داستان موسی(ع) و خضر(ع) و دلالت‌های آن در تفکر عقلانی

مهدی بهنیافر

دوره 9، شماره 2 ، آذر 1399، ، صفحه 197-223

https://doi.org/http://dx.doi.org/10.22034/rs.2021.36519.1433

چکیده
  این پژوهش به خوانش عقلی شهیدمطهری از داستان موسی(ع)وخضر(ع) در قرآن‌کریم می‌پردازد. وجه عقلی این خوانش به استفاده از مفهوم فلسفی بافت در تحلیل رفتار طرفین داستان، تحلیل عقلی و غیرباطنی رفتار موسی(ع) و نیز دلالت‌هایی در تفکر عقلانی‌وانتقادی است.در نگاه مطهری بافت فکری طرفین داستان از جهاتی قیاس‌ناپذیر و متمایز از یکدیگر است و آن‌ها ...  بیشتر

نسبت معرفت ایمانی به خدا با سعادت در باور اکوئیناس و علامه طباطبایی

سید محمد جواد بنی سعید لنگرودی؛ سید جواد میری؛ امیرعباس علی‌زمانی

دوره 9، شماره 2 ، آذر 1399، ، صفحه 225-244

https://doi.org/http://dx.doi.org/10.22034/rs.2021.37193.1439

چکیده
  نوشتار حاضر به چیستی سعادت انسان و نسبت آن با معرفت ایمانی به خدا می‌پردازد. سن توماس اکوئیناس در سنت فلسفه مسیحی، و علامه طباطبایی در زمره متعاطیان حکمت صدرایی در سنت فلسفه اسلامی به این موضوع پرداخته و هر دو سعادت حقیقی را در شناخت و اتحاد با خدا می‌دانند و معتقدند از آنجا که سعادت حقیقی، برای انسان و در مورد غایت نهایی او بکار می‌رود، ...  بیشتر

تحلیل و بررسی معجزه به مثابه معضل شر از دیدگاه جیمز کلیر

بشر ممداف؛ محمد محمد رضایی

دوره 9، شماره 2 ، آذر 1399، ، صفحه 245-268

https://doi.org/http://dx.doi.org/10.22034/rs.2021.38199.1449

چکیده
  معضل شر و مسئله­ی معجزه،از مهمترین مسائل فلسفه­ی دین می­باشد. جان مکی، ویلیام­رو و سایر فیلسوفان مسئله­ی منطقی شر و مسئله­­ی شواهدی شر را مطرح می­سازند، حال آن­که جیمز کلر معجزه را به منزله­ی مسئله سوم شر مطرح ساخته­است. جیمز کلر معجزه را به دو قسم، معجزات معرفتی و عملی تقسیم میکند و معتقد است که احتمال وقوع معجزات ...  بیشتر

واسازیِ تلقی سنت یهودی از مسالۀ خلق در سفر پیدایش از رهگذرِ تفسیر ملاصدرا از حدیث کنز مخفی

ابراهیم رنجبر؛ مهدی منفرد

دوره 10، شماره 2 ، اسفند 1400

https://doi.org/10.22034/philor.2023.2001792.1428

چکیده
  در الهیات از دیرباز این‌که خداوند این جهان را از عدم آفریده یا جهان به‌نحوی از انحاء پیش‌تر وجود داشته، ذهن همگان را به خود درگیر کرده است. فقرۀ نخست باب اول سفر پیدایش را شاید بتوان چالش‌برانگیزترین موضعی دانست که ذهن الهی‌دانان یهودی را در بابِ مسالۀ خلقت به خود مشغول کرده است. از دیگر سو، در سنت فلسفه و کلام اسلامی نیز مسالۀ خلق ...  بیشتر

تبیین دیدگاههای عمده درباره معنای زندگی از نظر تدئوس متز و ارزیابی آنها و ارائه نظریه ای جدید درباره زندگی معنادار

حمیدرضا آیت اللهی

دوره 11، شماره 1 ، خرداد 1401

https://doi.org/10.22034/philor.2023.2001120.1427

چکیده
  پاسخ به پرسش از معنای زندگی دغدغه بسیاری فیلسوفان و اندیشمندان بوده است. برخی همچون نیچه، شوپنهاور و سارتر معنایی برای زندگی قائل نبوده اند. ولی بسیاری دیگر سعی کرده اند به این پرسش پاسخهای متفاوتی بدهند و با استدلال نشان دهند دیدگاه آنها می تواند بهتر معنای زندگی را تبیین کند. در این مقاله در نظر است ابتدا، دیدگاههای عمده ای که در ...  بیشتر

بازسازی پاسخ ابن عربی به مسئلة شرّ بر اساس رویکرد اگزیستانسی هسکر

هادی وکیلی؛ نعیمه پورمحمدی؛ سید حسین سید موسوی؛ طاهره باغستانی

دوره 11، شماره 1 ، خرداد 1401

https://doi.org/10.22034/philor.2023.2002375.1429

چکیده
  مسئله‌ شر از دیرباز ذهن بشر را به خود مشغول کرده و اندیشمندان بسیاری از راه‌های مختلف در صدد پاسخ‌گویی به آن برآمده‌اند. این راه‌ها گاه برای جلوگیری از احساس الحاد یا ناامیدی نسبت به خالق هستی و گاه برای کاهش رنج یا اضطراب در زندگی مطرح شده‌اند. در سنت عرفان اسلامی، ابن عربی که بنیانگذار عرفان نظری است، بر اساس مبانی عرفانی خاص خود ...  بیشتر