TY - JOUR ID - 245039 TI - ارزیابی و مقایسة نقادانه دیدگاه طباطبایی، مطهری و جوادی آملی در باب وحدت وجود و لوازم الهیاتی آن JO - جستارهای فلسفه دین JA - PHILOR LA - fa SN - 238-07X AU - رضایی, مرضیه AU - آیت اللهی, حمیدرضا AU - سعیدی مهر, محمد AD - گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشکده الهیات، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران AD - استاد فلسفه دانشگاه علامه طباطبایی AD - استاد گروه فلسفه دانشگاه تربیت مدرس Y1 - 2018 PY - 2018 VL - 7 IS - 1 SP - 91 EP - 109 KW - وحدت وجود KW - شخصی KW - تشکیکی KW - طباطبایی KW - مطهری KW - جوادی آملی DO - N2 - یکی از مباحث مهم در فلسفة دین، موضوع وحدت عالم و نسبتش با واحد‌بودن خداوند است. این برداشت‌های متفاوت از وحدت عالم تحت بحث وحدت وجود چالش‌برانگیز شده است. در این مقاله تلاش می‌کنیم دیدگاه فیلسوفان مسلمان وابسته به مکتب حکمت متعالیه را با این بحث روشن سازیم و استدلال‌های آن‌ها را ارزیابی کنیم و برتری دیدگاه برخی بر برخی دیگر را نشان دهیم. برای این کار دیدگاه سه تن از شارحان حکمت صدرا را که آرای متضادی دارند برگزیده‌ایم و تجزیه و تحلیل کرده‌ایم. علامه طباطبایی که گاه به وحدت تشکیکی و گاه شخصی متمایل است، گاهی نیز حکم به همسانی دو تعبیر می‏دهد درنهایت با براهین قاطع وحدت شخصی را می‏پذیرد اما توان پاسخگویی شبهات را ندارد. مطهری با وحدت وجود، نفی کثرات و معدوم دانستن ممکنات مخالف است. و درنهایت علامه جوادی آملی با اثبات «وجود مطلق»  و قرار دادن «وجود» و «نمود» در برابر «عدم» ایراداتی را که مانع اکمال فلسفه بر مبنای وحدت وجود بود، از میان برداشتند لذا راه برای تغییر و ارتقای بسیاری از مباحث همچون قاعدة بسیط‌الحقیقه باز شد. در این نوشتار در صددیم مقایسة نقادانه‌ای از دیدگاه این سه متفکر داشته باشیم. UR - https://journal.philor.org/article_245039.html L1 - https://journal.philor.org/article_245039_4ec26d4dc22fd29a1444b564b4b99141.pdf ER -