جستارهای فلسفه دین
اراده، سوژة مرید، و ارادة بیگانه (خدا) در آموزه‌های ویتگنشتاین متقدم

مهدی حسین‌زاده یزدی؛ علی‌اکبر احمدی افرنجامی

دوره 2، شماره 1 ، فروردین 1392، صفحه 1-17

چکیده
    ویتگنشتاین در فقرات پایانی تراکتاتوس از وجود امر ناگفتنی سخن می‌گوید که خود را نشان می‌دهد. اراده و سوژة مرید در آموزه‌های ویتگنشتاین متقدم در زمرة ناگفتنی‌ها قرار می‌گیرد. ویتگنشتاین در یادداشت‌ها، از سوژه با چهار عنوانِ سوژة متفکر، سوژة شناسا، سوژة متافیزیکی، و سوژة مرید سخن می‌گوید. سوژة مرید متفاوت از دیگر عناوین تبیین ...  بیشتر

بررسی تطبیقی آموزة گناه نخستین از نظر اسلام و مسیحیت با تکیه ‌بر آرای علامه طباطبایی و آگوستین

مریم خوشدل روحانی؛ رقیه بیگدلی؛ رقیه بیگدلی

دوره 2، شماره 1 ، فروردین 1392، صفحه 19-46

چکیده
  آموزة گناه نخستین یکی از اصول اعتقادی مسیحیان است؛ بر اساس این آموزه، طبیعت بشری به علت گناه آدم، گناه‌آلود شده است، لذا برای نجات، لازم است عیسی قربانی شود. آگوستین این موضوع را به شکل مفصلی مطرح می‌کند. به نظر او، آدم برای زندگی بهشتی خلق شده بود و هویتی خداگونه داشت، اما بر اثر نافرمانی، آن را از دست داد و بر زمین هبوط کرد و با مرگ ...  بیشتر

علم و دین از نگاه فرانسیسکو آیالا

هاله عبدالهی راد؛ محسن جاهد

دوره 2، شماره 1 ، فروردین 1392، صفحه 47-65

چکیده
  پس از انقلاب علمی قرن هفدهم و قدرت‌گرفتن علوم تجربی، رقیبی قدرت‌مند برای ادیان در حل مشکلات بشر، و ارائة تبیینی روشن‌تر از جهان پا به عرصة وجود نهاد. رابطة علم و دین در کانون مباحث فلسفی قرار گرفت و آرای گوناگونی در این خصوص ارائه شد. نوشتار حاضر به نقد و بررسی دیدگاه فرانسیسکو آیالا[i]کشیش و ژنتیک‌دان برجستة معاصر می‌پردازد. وی بر ...  بیشتر

تحلیل ویژگی‌های عقلانی برهان جهان‌شناختی

قدرت الله قربانی

دوره 2، شماره 1 ، فروردین 1392، صفحه 67-86

چکیده
  اهمیت پرسش از هستی خدا و تأثیرات گستردة آن در کلیت زندگی انسان، باعث تلاش فیلسوفان و متکلمان برای ارائة برهانی عقلانی در این خصوص شده است که براهین متنوعی چون برهان‌های وجودی، فطرت، حدوث، حرکت، نظم، اخلاقی، و جهان‌شناختی از این جمله‌اند و از قرون گذشته تاکنون با تعابیر و تفاسیر گوناگونی ارائه شده و می‌شوند. در این میان، برهان جهان‌شناختی، ...  بیشتر

حل مشکل گناه ذاتی بر مبنای دو اصل «ایمان» و «لطف» در نظام فکری آگوستین

زهرا محمودکلایه؛ رضا اکبریان؛ محمد سعیدی مهر؛ رضا اکبری

دوره 2، شماره 1 ، فروردین 1392، صفحه 87-104

چکیده
  یکی از اساسی‌ترین مسائل آگوستین در طول حیات فکری‌اش، یافتن پاسخ این مسئله است که چه چیز وصول بشر به حکمت حقیقی و سعادت را این چنین دشوار و در مواردی غیر ممکن ساخته است. پاسخ وی را می‌توان در یک کلمه خلاصه کرد: «گناه». به همین جهت او درصدد بر‌می‌آید تا با ارائة دو اصل بنیاد، ایمان و لطف، مشکل گناه را در بشر حل کند تا مسیر دستیابی ...  بیشتر

بررسی معنای دین بر اساس «درآمد» درس‌گفتارهای فلسفة دین هگل

علی مرادخانی؛ پریزاد سینایی

دوره 2، شماره 1 ، فروردین 1392، صفحه 105-117

چکیده
  هگل نخستین فیلسوفی بود که در درس‌هایش در برلین مباحثی ذیل عنوان فلسفة دین مطرح کرد. دریافت او از دین علاوه‌ بر فهم متعارف، از فهم هم‌عصرانش نیز متفاوت بود. هگل بر خلاف تلقی روزگارش نه دین را از حوزة شناخت بیرون گذاشت و نه آن را به احساس فروکاست. او با نگاه تاریخی خود ادیان را در سیر تاریخی آن‌ها دید و با اصول دیالکتیکی خویش به درک تازه‌ای ...  بیشتر

دو راهکار تولید علم دینی بر مبنای آرای دکتر سروش

سید محمدتقی موحد ابطحی

دوره 2، شماره 1 ، فروردین 1392، صفحه 119-133

چکیده
  دیدگاه‌های مختلفی در موافقت و مخالفت با علم دینی در کشور وجود دارد، و تا به حال تلاش چندانی برای هم‌گرایی این دیدگاه‌ها صورت نگرفته است. هدف پژوهش حاضر این است که بر مبنای آرای دکتر سروش، که در ایران به مخالف علم دینی مشهور است، راهکارهایی برای تولید علم دینی ارائه کند. در این مقاله دو راهکار برای تولید علم دینی به تناسب دو تلقی دکتر ...  بیشتر