جستارهای فلسفه دین
منظر سرمدی خدای ادیان و مسأله شرور گزاف

صبا فریدونی؛ سید حسن حسینی سروری؛ علیرضا منصوری

دوره 7، شماره 1 ، اردیبهشت 1397، صفحه 1-22

چکیده
  در این مقاله نخست به این موضوع می‌پردازیم که چالش اصلی مسألۀ شر برای باور به خدای ادیان، وجود وضعیت‌های ناگوار در عالم نیست بلکه وجود شرور گزاف است؛ یعنی تحقّق وضعیت‌هایی در جهان که بیش از سودمندی، ناگواری ایجاد می‌کنند. سپس با توضیح تفاوت منظر زمان‌مند و منظر سرمدی، میان شرور ظاهراً گزاف و شرور واقعاً گزاف، تمایز قائل می‌شویم ...  بیشتر

نگاهی انتقادی به ارتباط دانش و دین در جامعه‌شناسی دین ماکس وبر

امیر صادقی؛ منصور نصیری

دوره 7، شماره 1 ، اردیبهشت 1397، صفحه 23-44

چکیده
  در این نوشتار می‌کوشیم تا ضمن استخراج دیدگاه وبر دربارة ارتباط دانش و دین به عنوان یکی از مهمترین نظریات او، توضیح دهیم که چگونه این دیدگاه که خود مبتنی بر جامعه‌شناسی دین وبر است، به تعارض میان دانش به معنای اعم آن (شامل علوم طبیعی و انسانی) و دین خواهد انجامید. این مقاله شامل پنج بخش اصلی است: در بخش اول (مقدمه) نقشة روابط ممکن بین ...  بیشتر

مرگ‌اندیشی در پرتو دیدگاه‌های اسلامی و غربی: مقایسه تطبیقی دیدگاه‌های ملاصدرا و هیدگر با توجه نظرات هانری کربن

هژیر مهری؛ علیرضا منصفی؛ علی اصغر مصلح

دوره 7، شماره 1 ، اردیبهشت 1397، صفحه 45-65

چکیده
  ملاصدرا با تکیه بر چشم‌اندازی وجودی به عالم و اصول و مبانی خاص حکمت متعالیه، مرگ را استکمال نفس و استقلال وجودی‌اش از بدن می‌داند. در نظر صدرالمتألهین مرگ پایان زندگی نیست، بلکه تولدی است دوباره برای تکامل و تعالی و فراتررفتن از آنچه انسان تاکنون در دنیای مادی بدان مشغول بوده است. طرف دیگر مارتین هیدگر به عنوان یکی از برجسته‌ترین ...  بیشتر

تحلیل تکثر معنای زندگی در فلسفه ملاصدرا

عبداله صلواتی؛ عین اله خادمی؛ لیلا پوراکبر

دوره 7، شماره 1 ، اردیبهشت 1397، صفحه 67-90

چکیده
  مسئلة محوری مقالة حاضر بررسی و تحلیل تکثر معنای زندگی از دیدگاه ملاصدر است. نگارندگان در این مقاله با استفاده از مبانی ملاصدرا در سه ساحت معرفت‌شناختی، هستی‏شناختی و انسان‏شناختی به تحلیل و تبیین تکثر معنای زندگی پرداخته‏اند. در این جستار، در ساحت معرفت‏شناختی با تکیه بر دو نگرش ثبوتی و اثباتی ملاصدرا نسبت به زندگی، تکثر معنای ...  بیشتر

ارزیابی و مقایسة نقادانه دیدگاه طباطبایی، مطهری و جوادی آملی در باب وحدت وجود و لوازم الهیاتی آن

مرضیه رضایی؛ حمیدرضا آیت اللهی؛ محمد سعیدی مهر

دوره 7، شماره 1 ، اردیبهشت 1397، صفحه 91-109

چکیده
  یکی از مباحث مهم در فلسفة دین، موضوع وحدت عالم و نسبتش با واحد‌بودن خداوند است. این برداشت‌های متفاوت از وحدت عالم تحت بحث وحدت وجود چالش‌برانگیز شده است. در این مقاله تلاش می‌کنیم دیدگاه فیلسوفان مسلمان وابسته به مکتب حکمت متعالیه را با این بحث روشن سازیم و استدلال‌های آن‌ها را ارزیابی کنیم و برتری دیدگاه برخی بر برخی دیگر را نشان ...  بیشتر

اراده آزاد، برخاسته از جوهر مجرد نفس یا ویژگی‌ای نوخاسته

محمدمهدی عموسلطانی؛ مسعود آذربایجانی

دوره 7، شماره 1 ، اردیبهشت 1397، صفحه 111-136

چکیده
  نوخاسته­ گرایی ویژگی­ها علی‌رغم پذیرش حالات، قوا و علیت ذهنی، منکر جوهر مجرد نفس/ذهن است و نهایتاً حالات ذهنی را ویژگی­هایی نوخاسته از شبکه و سیستم فیزیکی-عصبی بدن معرفی می­کند و گرچه حالات ذهنی را به بدن و اجزا و خودِ این شبکه فروکاهش نمی­دهد ولی آن‌ها را در ایجاد و استمرار وجود خود، وابسته به تعاملات سیستم عصبی و شبکه­ای ...  بیشتر