تفسیر سنتی از ویتگنشتاین اول و خوانش آن بر مبنای الهیات سلبی

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری فلسفة دین، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی 6

2 استاد گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه امام صادق (ع)

چکیده

مفهوم «بی‌معنا» در تراکتاتوس و سایر آثار منسوب به دورة اول فکری ویتگنشتاین، همچون یادداشت‌ها و سخنرانی دربارة اخلاق، مفهومی محوری است که تفاسیر مختلفی از آن ارائه شده است. تفسیر سنتی (یا متافیزیکی) یکی از باسابقه‌ترین تفاسیر این مفهوم است که پیتر هکر، الیزابت آنسکوم، هانس‌ـ‌یوهان گلاک ارائه کرده‌اند؛ بر اساس این تفسیر، ویتگنشتاین به دسته‌ای از حقایق «بیان‌ناپذیر» قائل است. بر اساس این تفسیر و بر مبنای این نوع از حقایق، خوانشی از ویتگنشتاین شکل گرفته که او را در امتداد سنت الهیات سلبی قرار می‌دهد. در این مقاله، ابتدا این تفسیر سنتی از فلسفة ویتگنشتاین اول تبیین می‌گردد، سپس به ارتباطی که برخی شارحان بین ویتگنشتاین اول و سنت الهیات سلبی برقرار کرده‌اند، پرداخته می‌شود و در پایان، ضمن بیان چند ملاحظة انتقادی، روشن می‌گردد که علی‌رغم وجود برخی شباهت‌های اولیه، فلسفة متقدم ویتگنشتاین نه‌تنها سنخیتی با الهیات سلبی ندارد بلکه می‌تواند کاملاً در برابر آن قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Traditional Interpretation of Early Wittgenstein and Negative-Theological Reading of It

نویسندگان [English]

  • Ali Sadeghi 1
  • Reza Akbari 2
1 PhD student in Philosophy of Religion, Institute of Humanities and Cultural Studies
2 Professor of the Department of Islamic Philosophy and Theology, Imam Sadegh University
چکیده [English]

Within Tractatus and other works related to Wittgenstein's early philosophy, the concept of "nonsense" is a central one and of great importancem which was the subject of several interpretations. Among them, traditional (metaphysical) interpretation is a lasting one which P.M.S. Hacker, G.E.M. Anscombe and Hans-Johann Glock are its major figures. According to this interpretation, Wittgenstein maintains that there are a kind of truth which are "ineffable", including ethical and religious truths. Also, there are commentators who has used this kind of truth to conclude that Wittgenstein could (or should) be considered as continuing the negative theology tradition.
In this paper, after articulation of traditional interpretation, the relation between Wittgenstein and negative theology will be studied. In the end, we will pose some critical remarks to show that, despite some priliminary similarities, not only Wittgenstein's philosophy has nothing to do with negative theology, but it is in a totally different direction than negative theology, even against it.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Early Wittgenstein
  • Nonsense
  • Traditional Interpretation
  • Ineffable Truths
  • Negative theology

مراجع

منابع

بارت، سیل (1374). «خدا در فلسفة ویتگنشتاین متقدم». ترجمة هدایت علوی‌تبار. ارغنون. شمارة 7و8، ص385ـ357.

لودویگ، ویتگنشتاین (1385). یادداشت­ها 1916ـ1914. ترجمة موسی دیباج و مریم حیات‌شاهی. تهران: انتشارات سعاد.

 

Anscombe, G. E. M. (1959). An Introduction to Wittgenstein's Tractatus. New York: Harper and Row Publishers.

Conant, James (2005). “What ‘Ethics’ in the Tractatus is Not”. in Dewi Zephaniah Phillips and Mario von der Ruhr. Religion and Wittgenstein's Legacy. London: Ashgate.

Engelmann, Paul (1967). Letters from Ludwig Wittgenstein with a Memoir. Blackwell.

Fronda, Earl Stanley B. (2010). Wittgenstein’s (Misunderstood) Religious Thought. Tuta Sub Aegide Pallas, Brill.

Glock, Hans-Johann (1996). A Wittgenstein Dictionary. Wiley- Blackwell.

Hacker, P. M. S. (1986). Insight and Illusion, Themes in the Philosophy of Wittgenstein. Oxford: Clarendon Press.

Hacker, P. M. S. (2001). “Interview with Edward Kanterian”. Information-Philosophie. November–December; http://www.information-philosophie.de/philosophie/kanterian.html.

Hacker, P. M. S. (2003). “Was He Trying to Wistle It?”. in Alice Crary and & Rupert Read. The New Wittgenstein. London: Taylor and Francis e-Library.

Hacker, P. M. S. (2005). Wittgenstein, Connections and Controversies. Oxford Scholarship Online.

McGuinness, Brian F. (1996). “The Mysticism of the Tractatus”. The Philosophical Review, Vol.75, No.3.

Moyal-Sharrock, Danièle (2017). “Too Cavellian a Wittgenstein: Wittgenstein’s Certainty, Cavell’s Scepticism”. in Anat Matar. Understanding Wittgenstein, Understanding Modernism. Bloomsbury Publishing Inc.

Mulhall, Stephen (2015). The Great Riddle, Wittgenstein and Nonsense, Theology and Philosophy. Oxford University Press.

Nieli, Russell (1987). Wittgenstein, From Mysticism to Ordinary Language, a Study of Viennese Positivism and the Thought of Ludwig Wittgenstein. State University of New York Press.

Schönbaumsfeld, Genia (2007). A Confusion of the Spheres, Kierkegaard and Wittgenstein on Philosophy and Religion. Oxford University Press.

Wittgenstein, Ludwig (1961). Notebooks 1914-1916. translated by G. E. M. Anscombe. New York: Harper and Brothers Publishers.

Wittgenstein, Ludwig (1974). “A Lecture on Ethics”. The Philosophical Review. Vol. 74, No. 1, pp.3-12

Wittgenstein, Ludwig (2002). Tractatus Logico-Philosophicus. translated by David Pears and Brian F. McGuinness. London: Taylor and Francis e-Library.

جستارهای فلسفه دین

دوره 8، شماره 2
پاییز و زمستان 1398
صفحه 63-85

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار