جستارهای فلسفه دین

جستارهای فلسفه دین

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

جایگاه دیگری و اخلاق از منظر کیرکگور

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکترای فلسفه دین دانشگاه تهران

2 دانشیار فلسفه دین دانشکده الهیات دانشگاه تهران

چکیده

قصد اصلی ما در این مقاله، پرداختن به «دیگری» و ارتباط آن با فردِ انسانی از منظر کیرکگور است. پرسش اصلی ما این است که آیا ما در آیینۀ «دیگری» خود را می‌شناسیم یا «دیگری» مانع و حائلی است در شناخت ما از خویشتن. ما ابتدا جایگاه «دیگری» را در مراحل سه‌گانۀ حیات بررسی کرده و تفاوت آن‌ها را با یکدیگر مطرح می‌کنیم و در ادامه تمرکزمان را بر مرحلۀ اخلاقی می‌بریم که خاستگاه اصلی جایگاه «دیگری» است. پس از پرداختن به لوازم و محدودیت‌های این مرحله، با تمرکز بر کتاب اعمال عشق به مقولۀ عشق می‌پردازیم و نگاهی اجمالی به انواع عشق می‌اندازیم. هدف ما ارائۀ دو خوانش متفاوت از حضور و نفوذ «دیگری» یا مفهوم همسایه نزد کیرکگور است. خوانش نخست که دیدگاه غالب است، رویکردی مسیحی دارد و به ‌نحو ارزش‌گذارانه‌ای عشق و شفقت به «هم‌نوع» را می‌ستاید. در این نگاه عشق‌‌ورزی نوعی فضیلت اخلاقی محسوب می‌شود. در این مقاله درصدد برآمدیم که در کنار این رویکرد، که نزد شارحان متداول و رایج است، رویکرد متفاوتی را عرضه داریم. در چنین رویکرد متفاوتی این پرسش مطرح می‌شود که آیا جایگاه «دیگری» به‌واقع همان‌گونه است که شارحان توضیح داده‌اند؟ آیا کیرکگور هم‌نوع را ارج می‌نهد یا او را به نسیان می‌سپارد و نمی‌بیند. این پرسش‌ها زمینۀ پرداختن به مفهوم «دیگری انضمامی» را فراهم آورد و این‌که «دیگری انضمامی» دقیقاً نزد کیرکگور چه جایگاهی دارد؟ آیا به همان اندازه که «خود» یا فرد انسانی نزد کیرکگور، انضمامی و گوشت و خون‌دار و واجد احوالات خاص است، «دیگری» نیز از چنین جایگاهی برخوردار است؟ آیا کیرکگور با تبدیل‌کردن «دیگری» به آیینه و سرمشق و معیار قرار دادن او برای سنجش‌گری فعل اخلاقی، دیگری انضمامی را نادیده می‌‌انگارد و فردیت او را دفن می‌کند یا این‌که با تبدیل او به قاعدۀ اخلاقی بر شأن او می‌افزاید؟ در این بخش از مقاله می‌کوشیم به کمک دیدگاه‌ پاتریک استوک پاسخی درخور برای این پرسش‌ها بیابیم.

کلیدواژه‌ها

مراجع
جینیس، الندایا (۱۳۸۹). سه آستانه‌نشین، رضا رضایی، تهران: نشر نی.
کتاب مقدس (2005). انتشارات عیلام.
کیرکگور، سورن‌آبوا (1384). ترس و لرز، ترجمۀ عبدالکریم رشیدیان، تهران: نشرنی.
پورمحمدی، نعیمه (۱۳۹۰). ایمان و اخلاق، چاپ اول، قم: انتشارات دانشگاه ادیان و مذاهب.
 
Evans, C. Stephen (2010). Why Kierkegaard still matters and matters to me, Kierkegaard studies years book, Mercer University Press.
Evans, c. Stephen (2004). Kierkegaard’s ethics of love, divine commands & moral obligation, oxford university press.
Stokes, Patrick (2007). Kierkegaardian vision and the concrete other, continental philosophy review.
Mc Donald, William (2003). ‘Love in Kierkegaard’s symposia’, Minerva-an internet journal of philosophy, V17.
Gibbs, Robert, Wolfson, Elliot R. (2002). Suffering religion, Rotledge University press.
Søltoft, Pia (1998). ‘The Presence of the Absent Neighbour in Works of Love’, M.G. Piety (trans.), in Kierkegaard Studies Yearbook, N. J. Cappelørn and Herman Deuser (eds.), Berlin and New York: Walter de Gruyter.
Kier Kegaard, Soren Abya (Johannes Climacus) (1983).  Philosophical Fragment, Translated by Stephan Evans, Humanites press international.
Kierkegaard, Soren Abya  (1971), Either; or, v2, trans. by David F. Swensom, Princeton University press.
Kierkgaard, Soren Abya (1980 a). The Sickness Unto Death, Howard V. Hong and Edna H. Hong (trans.), Princeton, N.J.: Princeton University Press.
Kierkegaard, Soren (1980 b). The concept of anxiety, R. Thomte and A. B. Anderson (trans.), Princeton, N.J.: Princeton university press.
Kierkgaard, Soren Abya (1990). Self-Examination and Judge for Yourself! H.V. Hong and E. H. Hong (Trans), Princeton, N.J.: Princeton University Press.
Kierkgaard, Soren Abya (1993). An occasional discourse, Part 1 of upbuilding discourse in various spirits, Hovard v. Hong and Edna h. Hong (eds. and trans.), Newjersy: Princeton university press.
Kierkgaard, Soren Abya (1995). Works of Love, Howard V. Hong and Edna H. Hong (trans.), Princeton, N.J.: Princeton University Press.
Sharpe, Matthew (2003).‘On The Dumb Sublimity of Law: A Critique of The Post-Structuralist Orientation Towards Ethics’, Minerva: An Internet Journal of Philosophy, 7.
Søltoft, Pia (1998). ‘The Presence of the Absent Neighbour in Works of Love’, M. G. Piety (trans.), in Kierkegaard Studies Yearbook, N. J. Cappelørn and Herman Deuser (eds.), Berlin and New York: Walter de Gruyter,
Taylor, Mark, C. (1975). Kierkegaard’s pseudonymous authorship: astudy of time and self, Princeton University press.
جستارهای فلسفه دین
دوره 8، شماره 1 - شماره پیاپی 17
بهار و تابستان 1398
صفحه 37-62
فایل ها
اشتراک گذاری
ارجاع به این مقاله
آمار