جستارهای فلسفه دین

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترا دانشگاه قم

2 دانشیار گروه فلسفه دین دانشگاه تهران

چکیده

پیوند میان «آزادی» و «رنج» به نحو شهودی روشن نیست؛ زیرا در نگاه اول «آزادی» ظاهراً فقط دربرگیرندة اشارات ضمنی مثبت بلاواسطه است اما آزادی روی تیره‌ای دارد که همراه با رنج وجودی است. آزادی از منظر انسان خالق از لحاظ روانی سرشار از اضطراب است از این جهت که ما به عمیق‌ترین مفهوم، مسئول خودمان هستیم؛ نه‌تنها برای جهان درونی بلکه برای جهان بیرونی نیز مسئول هستیم. تکلیف هر فرد تألیف دنیا و انسانیت خویش است. انسان نمی‌تواند از این مسئولیت و از این آزادی اجتناب کند. مهم‌ترین عامل رنج‌زا ‌بودن آزادی در اندیشة یالوم نوع معرفت‌شناسی اگزیستانسیالیستی است که معتقد است انسان در این دنیا پرتاب شده است و برای ساخت خویش نه قانونی در اختیار دارد و نه مبدأ ماورایی وجود دارد تا او را راهنمایی دهد، اما در معرفت‌شناسی مولانا هم خدا وجود دارد هم قانون. در این‌جا آن‌چه باعث رنج‌زا ‌شدن آزادی است نحوة عمل‌کردن به قانون است؛ مسئله این است که آیا انسان می‌تواند در جنگی بی‌پایان تکلیف الهی که همانا آفرینش انسانیت است موفق شود.

کلیدواژه‌ها

قرآن کریم.
علیزمانی، امیرعباس (1383). «ایمان دینی و رنج‌های وجودی»، فصلنامة پژوهشهای فلسفی کلامی، دانشگاه قم، دورة پنجم، ش 20-21.
جلال‌الدین محمد بلخی (مولانا) (1363). مثنوی معنوی، به کوشش رینولد نیکلسون، تهران: انتشارات امیرکبیر.
زرین‌کوب، عبدالحسین (1378). بحر در کوزه، تهران: علمی.
سارتر، ژان پل (1391). اگزیستانسیالیسم و اصالت بشر، ترجمة مصطفی رحیمی، تهران: انتشارات نیلوفر.
کافکا، فرانتس (1373). قصر، ترجمة جلال‌الدین اعلم، تهران: انتشارات نیلوفر.
فرانکل، ویکتور (1390). انسان در جست‌وجوی معنا، ترجمة نهضت صالحیان و مهین میلانی، تهران: درسا.
فروم، اریک (1379). گریز از آزادی، ترجمة عزت‌الله فولادوند، تهران: مروارید.
ملکیان، مصطفی (1382). راهی به رهائی، تهران: نگاه معاصر.
یالوم، اروین (1390). رواندرمانی اگزیستانسیال، ترجمة سپیدة حبیب، تهران: نشر نی.
یالوم، اروین، روتلن جاسلسن (1389). رواندرمان قصهگو، مترجم سپیده حبیب، تهران: نشر دانژه.
یالوم، اروین (1384). نیچه گریست، ترجمة سپیده حبیب، تهران: کاروان.
یالوم، اروین ( 1393). مسئلة اسپینوزا، ترجمة حسین کاظمی یزدی، تهران: نشر صادق.
 
Fromm, Erich (1941). Escape from Freedom, New York: Holt Rinhart and Wineston.
Heidegger, Martin (1962). Being and Time, Trans. J. Macquarrie and E. Robinson, New York: Harper and Row.
Sartre. J.P (1956). Being and Nothingness, Trans. Hazel Barens, New York: Philosophical Laibrary.
Yalom, Irvin David (1980). Existential Psychotherapy, New York: Collins Publishers
Yalom, Irvin David (1989). Love’s executioner, New York: Basic Books.
Yalom, Irvin David (2001). The Gift of Therapy; an open letter to a new generation of therapists and their patients, New York: Harper Collins.
Yalom, Irvin David (2005). The Schopenhauer Cure, New York: Harper Collins.
Yalom, Irvin David (2008). Staring at the Sun, New York: jossey- Bass.