جستارهای فلسفه دین

نویسندگان

1 دانشیار فلسفه دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی تهران

2 استاد گروه فلسفه دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی تهران

3 دانشجوی دکترای دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی تهران

چکیده

مسئلة محوری مقالة حاضر بررسی و تحلیل تکثر معنای زندگی از دیدگاه ملاصدر است. نگارندگان در این مقاله با استفاده از مبانی ملاصدرا در سه ساحت معرفت‌شناختی، هستی‏شناختی و انسان‏شناختی به تحلیل و تبیین تکثر معنای زندگی پرداخته‏اند. در این جستار، در ساحت معرفت‏شناختی با تکیه بر دو نگرش ثبوتی و اثباتی ملاصدرا نسبت به زندگی، تکثر معنای زندگی را تحلیل خواهیم کرد. در بعد هستی‌شناختی با استفاده از دو نظام نظام وحدت تشکیکی و وحدت شخصی وجود، در قالب ظهور متفاوت اسمائی و تکثر ظهورات با استفاده از مؤلفه‏های چون خداوند، دین و عشق به حق‏تعالی، به تحلیل تکثر معنای زندگی می‌پردازیم. در ساحت انسان‌شناختی نیز با استمداد از تبیین کثرت نوعی انسان در دو نظام وحدت تشکیکی و وحدت شخصی وجود، این مسأله را واکاوی خواهیم کرد.

کلیدواژه‌ها

قرآن
آزاده، محمد (1395). فلسفه و معنای زندگی، تهران: نشر نگاه معاصر
ابن‌سینا (1375). الإشارات و التنبیهات، شرح خواجه نصیرالدین طوسی، ج1، قم: نشرالبلاغه.
جوادی آملی، عبدالله (1389الف). تسنیم، تحقیق احمد قدسی، قم: اسراء
جوادی آملی، عبدالله (1389ب). جامعه در قرآن، تحقیق مصطفی خلیلی، قم: اسراء.
جوادی آملی، عبدالله (1384). وحی و نبوت در قرآن، محقق: علی زمانی قمشه‏ای، قم: اسراء.
حکمت، نصراله (1391). «نظریة تقلید خدا در معرفت‌شناسی ابن‌عربی»، پژوهش‏های هستی‌شناختی، سال اول، ش 1.
حکمت، نصراله، صلواتی، عبداله (1388). «کثرت نوعی انسان از منظر ملاصدرا»، خردنامه صدرا، ش 57.
گوهری، عباس، بیابانکی سیدمهدی (1388). «جایگاه وجودی انسان در فلسفة صدرایی و سنت فلسفی‌-جامعه‌شناسی پست‌مدرن»، پژوهش‏های فلسفی، سال پنجم، ش 15.
حلی، جمال‌الدین حسن (1371). الجوهر النضید، تصحیح محسن بیدارفر، قم: بیدار.
دهقان‏پور، علیرضا (1393). حکمت صدرایی و معنای زندگی، تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
صلواتی، عبداله و شایانفر، شهناز (1394). «تبیین تأثیر انسان شناسی ملاصدرا بر تنوع معنای زندگی»، فلسفه و کلام، تهران، سال چهل و هشت، ش اول.
صلواتی، عبداله (1396). زیست جهان ملاصدرا، تهران: هرمس.
طباطبایی، محمدحسین (1374). تفسیر المیزان، ترجمة سید محمد باقر موسوی همدانی، قم: انتشارات جامعة مدرسین حوزه علمیه.
قونوی، صدرالدین (1371). النصوص، تصحیح سید جلال‌الدین آشتیانی، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
مطهری، مرتضی(1389). مجموعه آثار، ج 6 و 13، تهران: انتشارات صدرا.
ملاصدرا (1360الف). اسرارالآیات، تصحیح محمد خواجوی، تهران: انجمن حکمت و فلسفه.
ملاصدرا ( 1981). الحکمه المتعالیه فی الاسفار الاربعه، ج 9-1، بیروت: دار احیاء التراث.
ملاصدرا (1360ب). الشواهد الربوبیه فی المناهج السلوکیه، تصحیح و تعلیق سید جلال‌الدین آشتیانی، مشهد: مرکز الجامعی للنشر.
ملاصدرا (1361). العرشیه، تهران: انتشارات مولی.
ملاصدرا (1354). المبدأ و المعاد، تصحیح سید جلال‌الدین آشتیانی، تهران: انجمن حکمت و فلسفه ایران.
ملاصدرا ( بی‏تا). ایقاظ النائمین، مقدمه و تصحیح محسن مؤیدی، تهران: انجمن حکمت فلسفه ایران.
ملاصدرا (1366 الف). تفسیر القرآن الکریم، ج 7-1، تحقیق محمد خواجوی، قم: انتشارات بیدار.
ملاصدرا (1383). شرح اصول کافی، ج 4-1، تصحیح: محمد خواجوی، تهران: مؤسسة مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
ملاصدرا (1387الف). سه رسائل فلسفی، مقدمه، تصحیح و تعلیق سید جلال‌الدین آشتیانی، قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
ملاصدرا (1387ب). مظاهرالاهیه فی اسرار العلوم الکمالیه، مقدمه، تصحیح و تعلیق سید محمد خامنه‏ای، تهران: بنیاد حکمت صدرا.
ملاصدرا (1366ب). مفاتیح الغیب، مقدمه و تصحیح محمد خواجوی، تهران: مؤسسة مطالعات و تحقیقات فرهنگی.