نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
استادیار دانشگاه مازندران
چکیده
در این مقاله ابتدا با تبیین نظریة دین طبیعی، بررسی زیست‌شناسانه‌ای از دین ارائه می‌شود و دین هم‌چون پدیده‌ای طبیعی بررسی می‌شود. از نظر نئوداروینیست‌ها دین حتی اگر متعالی و از جهان دیگر باشد می‌تواند به عنوان پدیده‌ای طبیعی که به توسط انسان ظهور یافته و محقق شود، ملاحظه شود. برای تفسیر رویکرد دین طبیعی می‌توان گفت نئوداروینیست‌هایی چون دِنت، نمی‌خواهند دین را «تبیین» کنند، بلکه می‌خواهند علاقة انسان‌ها را به دین به صورت فرگشتی بیان کنند؛ یعنی در این تبیین، روایتی تاریخی و فرگشتی از دین ارائه می‌شود و همچنین دین را از امور سازگار با اجتماع می‌داند که توانسته است در یک انتخاب طبیعی باقی بماند. استدلال دنت در خصوص ماندگاری دین این است: «دین به این علت باقی مانده است که قدرت نظم‌بخشیدن به اجتماع را داشته باشد وگرنه طبیعت آن را از میان می‌برد». از بین خداباوران معتقد به نظریة تکامل، پلنتینگا نقدهایی به دِنت مبنی بر نظریة خود بر اساس خداباوری و «فرگشت خدابنیاد» وارد می‌کند، از نظر پلنتینگا خدمت عمدة دِنت به موضوع فرگشت و دین‌پژوهی تکاملی ناظر به طرح نظریة ایدة خطرناک داروین است. ما در این مقاله نشان خواهیم داد، ایدة داروین، لزوماً خطرناک نیست و می‌توان فرگشت را به عنوان الگویی برای آفرینش الهی درنظر گرفت.
کلیدواژه‌ها
Dawkins, Richard (2003). A Devil s Chaplain: Reflection on Hope, Lies, Science, and Love, Boston: Houghton Mifflin.
Dennett, Daniel (2006). Breaking the Spell: Religion as a Natural Phenomenon, Penguin Group.
Dennett, Daniel (2003). ‘The Baldwin Effect: A Crane, Note Skyhook’, In Bruce H. Weber & David J. Depew (eds.), Evolution and Learning: The Baldwin Effect Reconsidered. MIT Press
Dennett, Daniel (2001). ‘Collision, Detection, Muuselot, and Scribble: Some Reflections on Creativity’, In David Cope, Virtual Music, Computer Synthesis of Musical Style, Cambridge, Mass: MIT press.
Dennett, Daniel (1996). Darwin's Dangerous Idea: Evolution and the Meanings of Life, Simon & Schuster; reprint edition.
Dennett, Daniel and Alvin Plantinga (2010). Science and Religion, Oxford University Press.
James, William (1902). The varieties of Religious Experience, Martin Marty (ed.). New York: penguin.
Lawson, Thomas (2002). Bringing Ritual to Mind: psychological Foundations of Cultural Forms, Cambridge: Cambridge University press.
Plantinga, Alvin (2011). Where the Conflict Really Lies: Science, Religion, and Naturalism, Oxford: Oxford University Press.
Wittgenstein, Ludwig (1953). Philosophical Investigations, Oxford: Blackwell.
)