از موضوعات مهم در تقاطع مابعدالطبیعه، فلسفة اخلاق، فلسفة زیست‌شناسی، فلسفة دین و روانشناسی، معنای زندگی است. هرچند این موضوع با این عنوان موضوعی جدید است و پیشینة آن به دوران پس از مدرنیته و تهی‌شدن زندگی انسان مدرن از معنا بازمی‌گردد، اما در ادیان توحیدی سابقه‌ای طولانی دارد و به بحث مهم هدف‌داری آفرینش جهان و انسان و ارزش‌مند بودن زندگی انسان و نظام احسنِ حاکم بر آفرینش مرتبط است. واژة «معنادار» در بحث از معنای زندگی کلمه‌‌ای «کانونی» و جامع ابعاد بینشی، گرایشی و کنشی است. این ابعاد در‌هم‌تنیده هستند و بین‌شان رابطة متقابل برقرار است. معناداری یا بی‌معنایی زندگی وابسته به این ابعاد است. هر یک از ابعاد معنای زندگی دارای آثار فراوان مشهود و نامشهود، در درجات و مراتب متفاوت است. برخی از شاخصه‌های بینشی، گرایشی و کنشی زندگی معنادار به شرح ذیل است: داشتن جهان‌بینی صحیح، تبیین درست شرور و سختی‌ها، امید، خودباوری، خوش‌بینی، تعهد و احساس مسئولیت و آرامش و اطمینان.
Meaning of life is an important topic in philosophy, ethics, biological philosophy, philosophy of religion sand psychology. Although this topic is new and appeared after Modernism, it has a long history in theistic religions and is associated with the issue of human being, his life and the world have an ultimate end and this world is the best world. The ‘meaningful’ is a central concept in the ‘meaning of life’ discussion, and includes many cognitional, tendentious and functional aspects. These aspects are interwoven, and meaningfulness or un-meaningfulness depends on them. Each aspect has some superabundant, visible and invisible results. Some of cognitional, tendentious and functional signs and outputs of meaningful life are: proper justification of evils and hardships, hope, self esteem, amenability, optimism, tranquility.
کلیدواژه‌ها [English]
Meaning of life, meaningful, cognitional aspect, tendentious aspect, functional aspect
مراجع
قرآن کریم.
نهج‌البلاغه.
ابن‌شعبه حرانی، حسن بن علی (1384 ق). تحف العقول عن آل الرسول، تهران: کتابفروشی اسلامیه.
ابن‌عاشور، محمد طاهر (بی‌تا). التحریر و التنویر، ج 11، بی‌جا: بی‌نا.
ابن‌منظور، محمدبن مکرم (1414 ق). لسان العرب، بیروت، دار صادر.
ایزوتسو، توشی‌هیکو (1368). خدا و انسان در قرآن، ترجمة احمد آرام، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
آلوسی البغدادی (1420 ق). روح المعانی فی تفسیر قرآن العظیم و السبع المثانی، ج 14، بیروت، دار احیای التراث العربی.
بخاری، محمد بن اسماعیل، (1421 ق). صحیح البخاری، ج 5، قم: دار الفکر.
ترمزی، محمد بن عیسی (1408 ق). الجامع الصحیح و هو سنن الترمزی، ج 1، قم: دار الفکر.
موسوی، مریم، اسحاق طاهری (1391). مرگ‌آگاهی و معناداری زندگی از منظر نهج‌البلاغه، مجله انسان‌پژوهی دینی، ش 27.
نصری، عبدالله (1373). خدا در اندیشة بشر، تهران: دانشگاه علامه طباطبایی.
هاشمی، حمید (1382). «هدف زندگی در قرآن»، مجله گلستان قرآن، ش 167.
Cottingham, John (2003). On the Meaning of Life, London: Rutledge.
Extremera, Natalio, Duran, Auxiliadora & Rey, Lourdes (2009). The moderating effect of trail meta-mood and perceived stress on life satisfaction, Journal of personality and Individual Differences, In press, Corrected proof, Available online; 24 March 2009.
Lamontagne, L. Yanda, et el. (2003). ‘Optimism and anxiety, and coping in parents of children hospitalized for spinal surgery’, Journal Applied Nursing Research, Vol. 16, No. 4.
Scheier, Michel F., & Carver, C. S. (1985). ‘Optimism, coping and expectancies’, Health psychology, V. 4.
Scheier, Michel F., et el. (1994). ‘Distinguishing optimism from neuroticism: a reevaluation of the life orientation test’, Journal of personality and social psychology, Vol. 67, No. 6.
Snyder C. R., et el. (2002). ‘Hope Theory; A member of the positive psychology family’, in Handbook of positive psychology, C. R. Snyder and Shane Lopez (eds.), oxford university press, New York, p. 257-267.
Young, Julian (2003). The Death of God and the Meaning of Life, London: Routledge.
ابتدای صفحه