1دانشجوی دکترای کلام، فلسفة دین و مسائل جدید کلامی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان)
2استاد گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشکده الهیات، معارف اسلامی و ارشاد، دانشگاه امام صادق علیه-السلام
چکیده
ویلیام وین‌رایت بر این باور است که تجربة عرفانی همان ساختار تجربة حسی را دارد و بر این اساس در صدد است از طریق شباهت تجربة عرفانی با تجربة حسی و تکیه بر اصل زودباوری، اعتبار شناختی این تجربه را به اثبات برساند. این نوع استدلال‌آوری با تقریرهای دیگری در کار فیلسوفانی هم‌چون سویین‌برن و آلستون نیز دیده می‌شود. اما به‌نظر می‌رسد با استناد به شباهت این دو تجربه نمی‌توان له شناختی‌بودن تجربة عرفانی استدلال کرد و با قاطعیت از شناختی‌بودن آن دفاع کرد. تجربة عرفانی و تجربة حسی ضمن داشتن شباهت، تفاوت‌های قابل توجه‌ای با یک‌دیگر دارند که کار مقایسه بین این دو را با مشکل مواجه می‌سازد. علاوه بر این با توجه به این‌که اصل زودباوری یک اصل یقینی در معرفت‌شناسی دینی محسوب نمی‌شود، استفاده از این اصل برای اثبات شناختی‌بودن تجربة عرفانی از نقاط ضعف این استدلال محسوب می‌شود.
Critical analysis of similarity argument concerning cognitive nature of mystical experience; concentrating on William J. Wainwright's point of view
چکیده [English]
William Wainwright believes that mystical experience has the same structure as sense experience and thus tries to prove the cognitive validity of this experience based on the similarity between the two experiences and the principle of credulity. This kind of argument can also be found in different expressions in the works of philosophers such as Swinburne and Alston. However, it seems that neither one is not able to argue for the cognitivity of mystical experience based on the similarity between the two experiences, nor it can be defended certainly as being cognitive. While they do have some similarities, there are considerable differences between mystical experience and sense experience which makes their comparison more difficult. Furthermore, since credulity principle is not regarded as a definite principle in religious epistemology, the use of this principle to prove the cognitivity of mystical experience could be a drawback of the argument.
کلیدواژه ها [English]
William Wainwright, mystical experience, sense experience, cognitive experiences, principle of credulity
مراجع
آلستون، ویلیام (1379). تجربة دینی و باور دینی، ترجمة امیر مازیار، نقد و نظر، سال ششم، ش 23-24.
النور، استامپ و همکاران (1383). دربارة دین، ترجمة مالک حسینی و دیگران، تهران: انتشارات هرمس.
پترسون، مایکل و دیگران (1376). عقل و اعتقاد دینی. ترجمة احمد نراقی و ابراهیم سلطانی، تهران: طرح نو.
پراودفوت، وین (1383). تجربة دینی،ترجمة عباس یزدانی، قم: انتشارات طه.
توکلی، طاهره (1384). «اعتبار تجربة دینی در توجیه باورهای دینی»، دوماهنامه اندیشة حوزه، سال یازدهم، ش 51 و 52.
دیویس، سی. اف. (1391). ارزش معرفت‌شناختی تجربه دینی، ترجمة علی شیروانی، حسین شیدان شید، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
سویین‌برن، ریچارد (1381). آیا خدایی هست؟ ترجمة محمد جاودان، قم: انتشارات دانشگاه مفید.
عباسی، بابک (1391). تجربة دینی و چرخش هرمنوتیکی؛ بررسی و نقد آرای ویلیام آلستون، تهران: هرمس.
عباسی، ولی‌الله (1384). «ماهیت‌شناسی تجربة دینی»، دوماهنامه اندیشة حوزه، سال یازدهم، ش 51 و 52.
کشفی، عبدالرسول (1391). «بررسی دیدگاه ویلیام رو در باب حجیت معرفت‌شناختی تجربة دینی»، فصلنامه اندیشة دینی، ش 42.
گاتینگ، گری (1379). تقریری اصلاح‌شده از طریق تجربة دینی، ترجمة پروانه عروج‌نیا، نقد و نظر سال ششم، ش 24-23.
ماورودس، جورج آی (1386). باور به خدا، ترجمة مسعود خیرخواه، تهران: انتشارات علم.
وین‌رایت، ویلیام. جی (1390). فلسفة دین، ترجمة علی‌رضا کرمانی، قم: مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
Alston William P. (1972). ‘Religious Experience Arguments from the Existence of God’, In Encyclopedia of Philosophy, Vol. 7, Paul Edwards, Macmillan publishing Co, Jnc & the free Press New York.
Martin, Michael (1990). Atheism: A philosophical Justification, Philadelphia: Temple University Press
Martin, C. B. (1959). Religious Belief, Ithaca, New York Cornell University Press.
Rowe, William L. (2007). Philosophy of Religion; an Introduction, Purdue University, Wadsworth Cengage Learning.
Schleiermacher, Friedrich Daniel Ernst (1958). On Religion: Speeches to its Cultured Despisers, J. Oman (trans), New York: Harper and Row
Swinburne, Richard (2004). The Existence of God, Oxford Clarendon press
Wainwright, J. William (1981). Mysticism: A Study of its Nature, Cognitive Value and Moral Implication, The University of Wisconsin Press
Wainwright, J. William (1973). ‘Mysticism and Sense Perception’, Religious Studies, Vol. 9.
ابتدای صفحه