موضوع این مقاله، نقد کتاب اخیراً منتشرشدۀ آرمان‌شهر (بر اساس آرای مرتضی مطهری) است. این کتاب به بررسی و واکاوی و استخراج خطوط کلی مفهوم آرمان‌شهر در اندیشۀ شهید مطهری می‌پردازد. این مقاله می‌کوشد تا ابتدا به معرفی بسیار موجز این اثر بپردازد و سپس رویکردی انتقادی را در دو موضع دنبال کند: نخست بررسی انتقادی مواضعی که اساساً شایستۀ نقد دانسته می‌شوند؛ و دوم بررسی انتقادی مواضعی از کتاب آرمان‌شهر که اگرچه فی‌نفسه می‌توان آن‌ها را روا دانست اما مواضع بدیل متعددی در آثار و اندیشۀ شهید مطهری نیز در این باب قابل استخراج هستند و نویسندۀ محترم می‌توانست آن مواضع را هم در خوانش خود بیاورد، در‌حالی‌که چنین نکرده است. وجوه انتقادی عرضه‌شده در این مقاله را از زاویه‌ای دیگر نیز می‌توان تفکیک کرد؛ نخست، بررسی و گاهی نیز نقد خوانشی که نویسندۀ آرمان‌شهر از شهر آرمانی در آرای شهید مطهری ارائه داده است؛ و دوم خوانش خود شهید مطهری از برخی سویه‌های یک آرمان‌شهر، که عمدتاً مبتنی بر نصوص اسلامی شکل گرفته‌اند.
This paper is a critical study on Armanshahr; based on Mortaza Motahari’s Views, a recently published book. Armanshahr in Persian means utopia. Dedicating to Motahari’s Islamic views on Utopia (Armanshahr), this book extracts and analyzes the outlines of Motahari’s views on Islamic Utopia. Before the critical study, we first have a descriptive review on this book. And, in critical phase, we have two steps. The first step studies and criticizes some statements of Armanshahr. In the second step we will evaluate the statements of Armanshahr that although the writer is right in expressing them, they have significant alternatives and rivals in Motahari’s views which the writer have not considered them. After these two critical phases that concern the writer’s reading of Armanshahr, we have another critical discussion about the very Motahari’s views. In this final discussion, we have a critical study on Motahari’s understanding of Utopia in Islamic texts and heritage.
کلیدواژه‌ها [English]
utopia, Morteza Motahari, desired future, possible future, historicity
مراجع
ابن شهر آشوب، محمد بن علی (1379). المناقب، ابن شهر آشوب (جلد 1-4). قم: علامه.
ابتدای صفحه