1دانشجوی دکتری فلسفة تطبیقی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران
2دانشیار گروه فلسفة اسلامی، دانشکدة الهیات، دانشگاه تهران
3دانشیار گروه فلسفه و کلام، دانشکدة الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه امام صادق (ع)
چکیده
در میان متفکرانی که به جاودانگی نفس همراه با بدن قائلاند، یعنی دوگانهانگاران، دو دیدگاه وجود دارد؛ دیدگاه برانگیختگی و دیدگاه بدن جدید. بر اساس دیدگاه برانگیختگی نفس باقی است و با بدن دنیوی مجدداً در آخرت برانگیخته میشود. بر مبنای دیدگاه بدن جدید انسان موجودی دوبعدی و واجد جسم و نفس است. نفس غیر مادی، جاودانه و حافظ اینهمانی شخصیت انسان است و تفاوتی نمیکند که تداوم زندگی اخروی نفس با همین بدن دنیایی یا با بدنی دیگر باشد. غزالی و سویینبرن هر دو به دیدگاه بدن جدید معتقدند. شباهت اساسی دیدگاه دو متفکر، پذیرش اصول و مبانی نظریة بدن جدید است. اما تفاوتهای آنان در این است که از نظر غزالی جاودانگی نفس ذاتی است و تداوم حیات نفس بدون بدن ممکن است، اما خداوند میتواند فعالیت نفس را متوقف کند او در تمام این مباحث خود را ملتزم به شرع میداند. در حالی که از نظر سویینبرن جاودانگی نفس به ارادة الهی است و نفس بدون مغز قادر به هیچگونه فعالیتی نیست، البته خدا میتواند نفس را بدون بدن فعال کند.
There are two theories among dualists who believe that soul is immortal with body: ‘recreation theory’ and ‘new body theory’. According to recreation theory, soul is immortal and the very earthy body will be recreated in the next world. According to the new body theory, humans have a body and a soul. Soul is immaterial, and is our personal identity. Since soul is immortal it is possible that soul continues living with the same earthy body or the other body in the other world. Gazzali and Swinburne both take new body theory but there are some differences. They both believe that soul is immortal, however for Swinburne this immortality isn’t innate and God gives the soul immortality whereas Gazzali asserts that soul is immortal in itself though God can stop its existing. For Gazzali the soul is active without the body. The soul needs body only for some actions such as sensation. So, he claims that, soul is existent and active although body is perished after death. Gazzali believes that his view is based on Sharia. Swinburne believes that soul is not active without body but God can activate it even after the body is perished.
کلیدواژهها [English]
immortality, soul, new body theory, Swinburne, Gazzali