نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• نسرین سراجی‌پور ¹
• عبدالرسول کشفی ²
• رضا اکبری ³

¹ دانشجوی دکتری فلسفة تطبیقی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران

² دانشیار گروه فلسفة اسلامی، دانشکدة الهیات، دانشگاه تهران

³ دانشیار گروه فلسفه و کلام، دانشکدة الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه امام صادق (ع)

چکیده

در میان متفکرانی که به جاودانگی نفس همراه با بدن قائل‌اند، یعنی دوگانه‌انگاران، دو دیدگاه وجود دارد؛ دیدگاه برانگیختگی و دیدگاه بدن جدید. بر اساس دیدگاه برانگیختگی نفس باقی است و با بدن دنیوی مجدداً در آخرت برانگیخته می‌شود. بر مبنای دیدگاه بدن جدید انسان موجودی دوبعدی و واجد جسم و نفس است. نفس غیر مادی، جاودانه و حافظ این‌همانی شخصیت انسان است و تفاوتی نمی‌کند که تداوم زندگی اخروی نفس با همین بدن دنیایی یا با بدنی دیگر باشد. غزالی و سویین‌برن هر دو به دیدگاه بدن جدید معتقدند. شباهت اساسی دیدگاه دو متفکر، پذیرش اصول و مبانی نظریة بدن جدید است. اما تفاوت‌های آنان در این است که از نظر غزالی جاودانگی نفس ذاتی است و تداوم حیات نفس بدون بدن ممکن است، اما خداوند می‌تواند فعالیت نفس را متوقف کند او در تمام این مباحث خود را ملتزم به شرع می‌‌داند. در حالی که از نظر سویین‌برن جاودانگی نفس به ارادة الهی است و نفس بدون مغز قادر به هیچ‌گونه فعالیتی نیست، البته خدا می‌تواند نفس را بدون بدن فعال کند.

کلیدواژه‌ها

• نفس
• جاودانگی
• بدن جدید
• سویین‌برن
• غزالی