جستارهای فلسفه دین
فاعلیت الهی از دیدگاه الهیات پویشی و نقد آن بر مبنای فاعلیت بالتجلی

مریم آقامحمدرضا؛ محمد جواد رضایی ره؛ حمیدرضا آیت اللهی

دوره 11، شماره 2 ، اسفند 1401، ، صفحه 29-55

چکیده
  فاعلیت الهی از دیدگاه الهی دانان پویشی، فعالیت خدا در جهان و تاثیر گذاری او بر موجودات است. آنان برای پاسخگویی به مسائل فلسفی وکلامی در این موضوع، در تحلیل فاعلیت الهی در نظام عالم، تغییر را بهتر از ثبات دانسته و فلسفه خود را مبتنی بر تحول و پویش متقابل و ارگانیک همه موجودات می‌دانند. موجودات با داشتن دو بعد اصلی و تبعی، در عین داشتن ...  بیشتر

تبیین دیدگاههای عمده درباره معنای زندگی از نظر تدئوس متز و ارزیابی آنها و ارائه نظریه ای جدید درباره زندگی معنادار

حمیدرضا آیت اللهی

دوره 11، شماره 1 ، خرداد 1401، ، صفحه 1-33

چکیده
  پاسخ به پرسش از معنای زندگی دغدغه بسیاری فیلسوفان و اندیشمندان بوده است. برخی همچون نیچه، شوپنهاور و سارتر معنایی برای زندگی قائل نبوده اند. ولی بسیاری دیگر سعی کرده اند به این پرسش پاسخهای متفاوتی بدهند و با استدلال نشان دهند دیدگاه آنها می تواند بهتر معنای زندگی را تبیین کند. در این مقاله در نظر است ابتدا، دیدگاههای عمده ای که در ...  بیشتر

رواداری ادعای ادیان توحیدی بر ناحق بودن سایر ادیان

حمیدرضا آیت اللهی

دوره 9، شماره 2 ، آذر 1399، ، صفحه 77-95

چکیده
  در این مقاله در نظر است نشان داده شود که ادیان توحیدی که به وجود خداوند و رخداد معاد باور دارند می توانند ادیانی که این دو واقعیت را تکذیب می کنند از دائره حقانیت بیرون بدانند چرا که این دو باور ناظر به واقعیتهایی ابژکتیو است نه اموری سوبژکتیو که مبنای ادعا و استدلال کثرت گرایان است. سپس دوشرط اساسی دینداری یعنی پرستش و رفتارهای مبتنی ...  بیشتر

ارزیابی و مقایسة نقادانه دیدگاه طباطبایی، مطهری و جوادی آملی در باب وحدت وجود و لوازم الهیاتی آن

مرضیه رضایی؛ حمیدرضا آیت اللهی؛ محمد سعیدی مهر

دوره 7، شماره 1 ، اردیبهشت 1397، ، صفحه 91-109

چکیده
  یکی از مباحث مهم در فلسفة دین، موضوع وحدت عالم و نسبتش با واحد‌بودن خداوند است. این برداشت‌های متفاوت از وحدت عالم تحت بحث وحدت وجود چالش‌برانگیز شده است. در این مقاله تلاش می‌کنیم دیدگاه فیلسوفان مسلمان وابسته به مکتب حکمت متعالیه را با این بحث روشن سازیم و استدلال‌های آن‌ها را ارزیابی کنیم و برتری دیدگاه برخی بر برخی دیگر را نشان ...  بیشتر

مقایسه دیدگاه ویلیام جیمز و جان بیشاپ در زمینه توجیه باور دینی

شیما شهرستانی؛ حمیدرضا آیت اللهی

دوره 5، شماره 1 ، اردیبهشت 1395، ، صفحه 51-76

چکیده
  ویلیام جیمز در مقابل دیدگاه قرینه‌گرایان و به‌خصوص کلیفورد دیدگاه خود را دربارة تأثیر اراده بر باور مطرح کرده است. بر اساس دیدگاه کلیفورد برای همه، همیشه و همه‌جا خطاست که باوری را بدون شواهد کافی بپذیرند. ویلیام جیمز درمقابل، معتقد است که به جای ترسیدن از خطا، که شیوة مورد نظر کلیفورد برای اعمال اخلاق بر باور است، بهتر است به رسیدن ...  بیشتر

برهان تنظیم دقیق: بررسی مواجهه سوبر و مدافعان برهان

حمیدرضا آیت اللهی؛ حسین شوروزی

دوره 3، شماره 2 ، آبان 1393، ، صفحه 73-88

چکیده
  از برهان تنظیم دقیق، بر این اساس که حیات مبتنی بر کربن مستلزم قوانین فیزیکی و شرایط استانه‌ای است، نتیجه می‌شود این‌که جهان را خدا نظم داده باشد از فرضیات دیگر محتمل‌تر است. سوبر به این استدلال اعتراض می‌کند و معتقد است که تنظیم دقیقی که بین قوانین فیزیکی وجود دارد در معرض تأثیر انتخاب مشاهده‎ای ماست. هدف از این پژوهش بررسی برهان ...  بیشتر